Immigranten uit de Zuidelijke Nederlanden vestigden zich in de loop van de 16e eeuw in Zeeland. Het waren voornamelijk kooplieden uit Vlaanderen en Antwerpen.
Vanaf 1572 nam het aantal immigranten uit de Zuidelijke Nederlanden sterk toe. Veel Vlamingen, Brabanders en bewoners van andere streken in de Zuidelijke Nederlanden vluchtten voor het oorlogsgeweld als gevolg van de Opstand van de protestantse Noordelijke Nederlanden tegen het katholieke Spanje. In de Hollandse en Zeeuwse steden vonden zij de mogelijkheid hun eigen godsdienst uit te oefenen en hun handelsactiviteiten voort te zetten.
Val van Antwerpen
De ‘Val van Antwerpen’ in 1585, waarbij de stad werd ingenomen door de Spanjaarden, had wederom een enorme stroom gevluchte protestanten tot gevolg. Deze immigranten trokken vooral naar Middelburg en Amsterdam. Veel van deze nieuwkomers uit Vlaanderen en Brabant werden poorter in één van de Zeeuwse steden. Toch zal de werkelijke stroom immigranten veel groter zijn geweest. Poorter worden kostte geld en vaak stelden steden voorwaarden aan welstand en beroep van de nieuwkomers.
Zuid-Nederlanders in Middelburg
De overkomst van vluchtelingen uit de Zuidelijke Nederlanden werd in Middelburg gestimuleerd. In 1576 voeren drie schepen in opdracht van de stad op en neer naar Antwerpen om vluchtelingen op te halen. Na de verovering van de Zuidelijke Nederlanden door de Spaanse generaal Parma in 1584 werd een grote stroom vluchtelingen opgevangen in de abdijkerk van Middelburg.
De Nederduits‑gereformeerde kerk van Middelburg groeide in de jaren 1584‑1586 met 2.705 personen. Aangenomen wordt dat omstreeks 1622 de helft van de toenmalige bevolking van Middelburg, zo’n 15.000 mensen, van Zuid‑Nederlandse afkomst was. Deze ‘inwijkelingen’ hebben een belangrijk aandeel gehad in de materiële en culturele bloei van Middelburg en Zeeland.
Zuid-Nederlanders in bronnen
Bronnen waarin je immigranten uit de Zuidelijke Nederlanden kunt aantreffen zijn:
- de beschikbare poorterboeken van Zeeuwse steden. Van Middelburg zijn de poorterboeken en de lidmatenregisters van de kerken helaas verloren gegaan. Wel kan in de bewerking van de stadsrekeningen door H.M. Kesteloo een aantal poorters worden teruggevonden.
- de administratie van de nieuw opgerichte Nederduits‑gereformeerde en Waalse kerken
Literatuur
- J. Briels, Zuid‑Nederlanders in de Republiek 1572‑1630 (Sint Niklaas 1985)
- J.H. Bekouw, Bannelingen en vluchtelingen uit Ronse (Renaix) (Naarden 1941)
