Waar vind je namen van kopers en verkopers van onroerend goed (bebouwde en onbebouwde percelen)? Wie waren de eigenaren van bijvoorbeeld een huis, pakhuis, speelhof, buitentuin, weiland, bos of bouwgrond?
Transportakten
De kopers en verkopers van onroerend goed worden vastgelegd in transportakten. Dat gebeurde voor een lokale rechtbank, de schepenbank, of bij een notaris als die er was. Maar hoe kom je erachter of een notaris de verkoop heeft vastgelegd? De wijze van zoeken hangt af van de periode waarin je zoekt.
Periode 1818-1827
Als je in de periode 1818-1827 zoekt dan kan je in Zeeuwen Gezocht kijken of er een memorie van successie van de eigenaar bewaard is gebleven. Een memorie van successie is een opgave van erfrechten. Deze geeft de naam van de notaris prijs, én vaak interessante details over het eigendom van de overledene.
Vanaf 1758
Als de huisnaam bekend is én het jaar van koop/verkoop dan kan je zoeken in de Krantenbank Zeeland. Zoek vooral ook op straatnaam en huisnaam en of eigenaar kan leiden tot het vinden van een advertentie, waarin het huis of perceel te koop wordt aangeboden inclusief de naam van de notaris.
De notariële archieven tot en met 1935 zijn in beheer bij het Zeeuws Archief en de gemeentearchieven. Of een archief bewaard is gebleven en bij welke archiefdienst het nu in beheer is, is na te gaan via de toegangen 10 (Zeeuwse eilanden tot 1811), 11 (Zeeuws-Vlaanderen tot 1796), 13.1 tot en met 13.6 (Zeeland 1796/1811-1935).
Kopers en verkopers uit 18e-eeuwse belastinggegevens
Informatie over kopers en verkopers in de 18e eeuw zijn mogelijk bewaard gebleven in belastinggegevens. Van de ressorten (ambtsgebieden) Walcheren (1757-1805), Noord-Beveland (1757-1805) en Tholen (1772-1805) zijn namen van de kopers en verkopers, opgenomen in de databank Zeeuwen Gezocht. Deze gegevens zijn afkomstig uit de bijlagen bij de rekeningen van de ontvangers uit het archief Rekenkamer Zeeland.
Zeeuws Archief, HTAM-A-0922
Zoeken in de rechterlijke archieven
Aan de hand van de gevonden gegevens over het transport van een onroerend goed (van vóór 1811) kan de betreffende transportakte worden opgezocht, in de studiezaal, in de registers van transporten en plechten in de Rechterlijke Archieven Zeeuwse Eilanden (RAZE).
Let op: De registers van transporten en plechten van Middelburg zijn niet meer aanwezig, terwijl die van Vlissingen pas beginnen in 1778. Die van de Walcherse dorpen en van Veere berusten in het Zeeuws Archief. Voor Vlissingen, Oost- en West-Souburg en Ritthem kunt u terecht bij het Gemeentearchief Vlissingen. De registers van transporten en plechten van Noord-Beveland bevinden zich bij het Gemeentearchief Noord-Beveland, die van Tholen bij het Gemeentearchief Tholen.
Let op: het notarieel archief van Middelburg tot en met 15 oktober 1842 is verloren gegaan (wel zijn de dubbele exemplaren van de chronologische indexen van akten (repertoria) over 1811-1939 in de rechterlijke archieven bewaard gebleven).