Faillissement

Als iemand niet meer in staat is zijn financiële verplichtingen na te komen, kan aan de rechtbank gevraagd worden om hem failliet te verklaren. Dat is het begin van een periode waarin iemand ‘in staat van faillissement’ verkeert. De rechtbank stelt een curator aan die kijkt welke lasten en baten de faillietverklaarde heeft, bij wie hij schulden heeft en hoe die zo goed mogelijk kunnen worden vereffend. Is alles afgehandeld (wat soms jaren kan duren), dan komt aan het faillissement een einde.

Faillissementsdossier

Van alles wat er gebeurt nadat iemand failliet is verklaard worden stukken opgemaakt. Deze stukken vormen een faillissementsdossier. Deze dossiers maken onderdeel uit van de archieven van de rechtbanken van eerste aanleg (1811-1838) en arrondissementsrechtbanken (1838-1989). Deze archieven worden bewaard in het Zeeuws Archief.

Index 1815-1939

De namen van alle personen waarover in de periode 1815-1939 door de Zeeuwse rechtbanken een faillissement is uitgesproken, zijn toegankelijk via een index. Deze index bevat ook namen van rechtspersonen en bedrijven. Er wordt verwezen naar de dossiers in de betreffende rechtbankarchieven. De index is opgenomen in Zeeuwen Gezocht.

Zo’n faillissementsdossier bevat alle stukken die in de loop van een faillissement werden opgemaakt. De belangrijkste stukken zijn:

• Rekesten waarbij met redenen omkleed aan de rechtbank wordt verzocht iemand failliet te verklaren.
• Het vonnis waarbij de rechtbank vaststelt dat iemand heeft opgehouden te betalen en hij om die reden in staat van faillissement wordt verklaard. Bij dit vonnis worden ook de rechter-commissaris en een curator benoemd.
• Proces-verbaal van de verificatievergadering. In deze vergadering wordt vastgesteld wie schuldeisers zijn en om welke bedragen het gaat. Dit proces-verbaal kan bevatten:
  • een lijst van erkende schuldvorderingen, met namen en bedragen
  • een verslag over de stand van de boedel, waaruit blijkt wat de betrokkene nog bezit en wat dat kan opbrengen
  • een boedelbeschrijving
  • een verslag van de curator over wat hij heeft aangetroffen. Hieruit is op te maken waaraan het faillissement is te wijten.
  • Stukken over een eventueel akkoord. De schuldenaar doet de schuldeisers dan een voorstel tot gedeeltelijke betaling. Soms gaan ze daarmee akkoord.
  • Slotuitdelingslijsten. Hierin staat precies hoeveel iedere schuldeiser had te vorderen en wat hij uiteindelijk heeft gekregen. Deze lijsten kunnen ook namen van personeelsleden bevatten, die nog loon hadden te vorderen.

Faillissementsregister

Sinds 1896 is iedere arrondissementsrechtbank verplicht een register aan te leggen, waarin de loop van ieder faillissement wordt bijgehouden. Dit register bevat meestal een klapper. Het faillissement wordt uitgesproken door de rechtbank in het arrondissement waarbinnen de betrokkene woont of waar het bedrijf is gevestigd.