Middelburg na het bombardement, gefotografeerd door C.P. Snijders

Middelburg als maanlandschap, met kraters waar eens trotse overheidsgebouwen stonden en ruïnes in plaats van winkelstraten en pleinen. Dat is het beeld dat fotograaf Corneel Pieter Snijders in de zomer van 1940 van de verwoeste Zeeuwse hoofdstad vastlegde.

Corneel Pieter Snijders werd geboren in 1882 als zoon van een Middelburgse schoenmaker. Hij verdiende aanvankelijk de kost als handelsagent en mogelijk combineerde hij deze baan met die van fotograaf en maakte hij tijdens zijn reizen foto’s. Bijvoorbeeld van boerderijen zoals het Hof Nieuwland te Nieuwland en de hoeve Vredehof te Kats, en gebouwen die gesloopt zouden worden zoals het veerhuis aan het Sloe te Middelburg, afgebroken in 1913, en herberg De Witte Zwaan in Sint Joosland, afgebroken in 1918. In 1920 werd Snijders gearresteerd op verdenking van valsemunterij.

Middelburg in puin

Middelburg werd 17 mei 1940 grotendeels verwoest door Duitse beschietingen en de daarop volgende brand. Een groot gedeelte van de stad brandde uit. Het puin werd zo snel mogelijk opgeruimd; straten werden vrijgemaakt, bouwmaterialen verzameld. De puinhopen en het ruimen ervan werden door Snijders vastgelegd in een serie van 33 stereofoto’s.

In Duitse opdracht?

Waarom en voor wie heeft de fotograaf de serie gemaakt? Voor de Duitse bezetter? Dat hij tijdens de oorlog voor Duitse en Duitsgezinde opdrachtgevers werkte, wordt duidelijk uit de verslaggeving van het dagblad Vrije Stemmen van 9 april 1946. Snijders blijkt na de bevrijding van Zeeland te zijn geïnterneerd, evenals zijn echtgenote die in de krant een fel N.S.B.-ster wordt genoemd.

Internering

In de krant wordt verslag gedaan van het tribunaal te Middelburg, opgericht voor de berechting van oorlogsmisdadigers en ‘foute’ Nederlanders. Snijders wordt ten laste gelegd voor:

• Winterhulp Nederland te hebben gecollecteerd,
• omgang te hebben gehad met een NSB’er,
• een man die Snijders’ echtgenote “sarde” te hebben aangebracht bij de Duitse politie
• “veel foto’s voor N.S.B.-ers en voor Duitschers” te hebben gemaakt.

Het is dus mogelijk dat de fotograaf de serie stereofoto’s in Duitse opdracht heeft gemaakt.

Veroordeling

Voor het tribunaal toonde Snijders berouw en verklaarde hij zich geen NSB’er te voelen. Hij werd veroordeeld tot internering voor de duur van de tijd die hij al in bewaring had doorgebracht, ontzetting uit de rechten en verbeurdverklaring van zijn bezittingen. (Deze bezittingen waren tijdens de inundatie van Walcheren aan evacués uitgedeeld.) Snijders overleed in 1963 in Goes.