“… dat […] sodanighe rekeninghen soveel ondersoecx, moeyte ende tyts […] vereysschen dat stedes daertoe behoefden ghebruyct te worden persoonen die heur werck daeraf souden konnen maken, …”
Resolutie van 6 december 1597
Twee raadsheren beklagen zich over het werk dat de jaarrekening vergt en vragen om hulp van personen die tegenwoordig accountants heten.
‘most favorite resolution’
Henri Brandenburg, vrijwilliger bij het Zeeuws Archief, noemt het bovenstaande besluit zijn ‘most favorite resolution’. “Ik word er elk jaar in december aan herinnerd als de bedrijfsaccountant ons op de vingers staat te kijken bij de jaarlijkse inventarisatie van de voorraad. Al in de zestiende eeuw waren de ‘bestuurderen’ erachter dat het bij het opstellen van de jaarrekening niet alleen neerkomt op het vaststellen van de feitelijke voorraad, maar dat daarvoor ook boekenonderzoek gedaan moet worden. Er moet nauwkeurig worden vastgesteld welke bij- en afboekingen er zijn gedaan ten opzichte van de vorige inventarisatie. En omdat de bestuurderen dat niet allemaal zelf kunnen doen, dienen daarvoor “ghebruyckt te worden persoonen die heur werck daeraf souden konnen maken”. Die personen noemen wij nu accountants.
Paleografie is puzzelen
“Wil je ook nog weten waarom ik af en toe een uurtje in dit project steek? Paleografie is puzzelen en het afschrijven van de resoluties van de Admiraliteit (en andere teksten) is een vorm waarbij de oplossing van de puzzel niet altijd vaststaat.”
“We doen dit paleografieproject met mensen met zeer verschillende achtergronden, dat maakt de groep en de interacties daarbinnen heel interessant. Om onszelf uit te dagen, proberen we – naast het resolutieproject – tijdens bijeenkomsten ook moeilijker teksten te lezen. Dat levert soms levendige discussies.”
“Hoewel er verschillen zijn in ieders paleografische vaardigheden en de hoeveelheid tijd die men in het project kan of wil steken, wordt iedereen als volwaardig lid van de groep beschouwd. We hebben allemaal hetzelfde doel: het toegankelijk maken van ons cultureel erfgoed.”
Transcriptie van de volledige resolutie
De raden Meyros ende Wittessen als ghecommitteert om metten fiscael de rekeninghen van den contoiren der maent septembris lestleden op te nemen ende te sluyten, hebben den Raedt voorghedraghen hoe dat zy beghonnen hebben daerop te besoigneren, maer dat zy metterdaet bevinden sodanighe rekeninghen soveel ondersoecx, moeyte ende tyts te vereysschen dat stedes daertoe behoefden ghebruyct te worden persoonen die heur werck daeraf souden konnen maken, ’twelck by die van den Rade (als met veel ende menichfuldighe affairen daghelicx gheoccupeert synde) niet en soude konnen gheschieden sonder merckelicken ondienst van den lande; vonden daerom gheheel noodich dat eenighe andere persoonen hun desverstaende daertoe gheauthoriseert ende ghelast souden worden die beter totte voorseide rekeninghen souden konnen vaceren. Waerop de sake in deliberatie gheleegt synde, is gheresolveert dat alvoren de pasportschryver van den contoire ende de cerchers de billetten van de respective contoiren overghelevert hebbende deselve metten eersten in ordre op heuren datum ende volghens de rekeninghen van den collecteurs sullen liacheren, tot dien eynde tot hun nemende de voors. billetten alreede overgheleegt oft noch over te legghen ende dat daernaer de rekeninghen mette contrerollen ende de bewysen daertoe dienende sullen ghestelt worden in handen van den commis-generael van den convoyen, denwelcken belast wort de voors. billetten mette rekeninghen ende contrerollen mitsgaders mette lysten te confereren ende neerstelick te ondersoecken oft die mette voors. rekeninghen ende de partiën daerinne ghebrocht mette voors. lysten accorderen, ’twelck hy sulcx bevindende sal onder syne signature op elcke rekeninghe ’tselve attesteren ende daernaer de voors. rekeninghen also by hem oversien ende gheverifieert aen ’t Collegie overleveren om die alsdan opghenomen ende ghesloten te worden. Ende indien hy eenighe faulte in de rekeninghe gheraecte te vinden, dat hy daeraf noticie sal houden ende aen den Rade rapport doen om daerinne voorsien te worden so men sal bevinden te behooren.