Zeeuws Archief in klankbordgroep slavernijverleden

Een externe klankbordgroep gaat De Nederlandsche Bank ondersteunen in het proces van reflectie op het onderzoek naar haar slavernijverleden. Hannie Kool-Blokland, directeur van het Zeeuws Archief, is een van de leden.

De Nederlandsche Bank (DNB) en haar vroegere bestuurders zijn in de periode van 1814 tot 1863 betrokken geweest bij slavernij. Dit blijkt uit onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek van de Universiteit Leiden dat 4 april 2022 is gepubliceerd.

DNB ziet het als haar opdracht om bij te dragen aan de verwerking van het aangedane leed door haar rol in het slavernijverleden zichtbaar te maken en te erkennen. DNB wil daarbij een gebaar maken dat blijvende waarde heeft voor betrokkenen en de Nederlandse samenleving.

Externe klankbordgroep

De klankbordgroep is gevraagd om te reflecteren op zowel de passendheid, proportionaliteit en betekenis van de door DNB beoogde individuele maatregelen, als op het totaalpakket. De klankbordgroep heeft een ondersteunende functie. Voor de komende maanden is een aantal bijeenkomsten van de klankbordgroep gepland.

De externe klankbordgroep bestaat uit:

• Freek Ossel (voorzitter), onder meer voormalig voorzitter van de Regiegroep Nationaal Trans-Atlantisch Slavernijmuseum.
• Noraly Beyer, voormalig redactrice-nieuwslezeres van de Surinaamse Televisie Stichting (STVS), Radio Nederland Wereldomroep en NOS Journaal.
• Mavis Carrilho, directeur Bestuurs- en Managementadvisering gemeente Amsterdam.
• Urwin Vyent, onder meer directeur Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis.
• Stephanie Archangel, conservator bij de afdeling Geschiedenis van het Rijksmuseum.
• Hannie Kool-Blokland, directeur Zeeuws Archief en lid Dialooggroep Slavernijverleden.

Onderzoek

Het onderzoek naar het slavernijverleden van DNB werd uitgevoerd door Karwan Fatah-Black, Lauren Lauret en Joris van den Tol van de Universiteit Leiden. Het onderzoek toont aan dat DNB betrokken was door:

1. Het startkapitaal van DNB kwam deels van ondernemers met directe belangen in de Atlantische plantageslavernij, zoals in bijvoorbeeld Suriname. Bij elf van de zestien grote private investeerders van het eerste uur is betrokkenheid bij slavernij vastgesteld.
2. Na de oprichting was DNB als instituut indirect betrokken bij de Nederlandse koloniale slavernij en slavernij in niet-Nederlandse gebieden, zoals Brits-Guyana. Omdat DNB geen vestigingen had in de koloniën, had zij daar geen rol in het dagelijkse slavernijgerelateerde financiële verkeer. Wel ondersteunde DNB het ministerie van Koloniën in het dagelijkse betalingsverkeer en verleende DNB ook diensten aan handelshuizen die betrokken waren bij slavernij.
3. Meer dan hun tijdgenoten waren meerdere vooraanstaande DNB’ers privé betrokken bij koloniale slavernij. Zo waren verschillende van hen direct betrokken bij slavernijgerelateerde ondernemingen en sommigen ook bij het management van plantages. Een aantal vooraanstaande DNB’ers organiseerde zich om de belangen van de slaveneigenaren politiek te behartigen. Slechts een enkeling zette zich in voor het beëindigen van de slavernij.

Publicatie onderzoek

Het rapport getiteld Dienstbaar aan de keten? De Nederlandsche Bank en de laatste decennia van de slavernij, 1814-1863 is verkrijgbaar:

• voor € 19,50 in de boekhandel
• gratis online via de website van de Universiteit Leiden

Archief over slavenhandel

Het Zeeuws Archief beheert het archief van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC). Deze onderneming legde zich in de 18e eeuw toe op de trans-Atlantische handel in tot slaaf gemaakte Afrikanen. Het archief van de MCC is wereldwijd uniek en staat in UNESCO’s Memory of the World Register.