Zeeuws Archief brengt slavenhandel op interactieve kaart in beeld

Het Zeeuws Archief heeft vandaag, dinsdag 27 juni 2023, de website MCC Reizen gelanceerd. De site brengt de scheepsreizen van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) op een interactieve kaart in beeld. Daaronder zijn meer dan 100 trans-Atlantische slavenreizen waarbij tot slaaf gemaakte Afrikanen werden verkocht in de Cariben. Ook geeft de site direct toegang tot gedigitaliseerde archiefstukken waarin de mensenhandel is vastgelegd. De nieuwe website MCC Reizen is te bekijken via slavenhandelmcc.nl

De scheepsreizen van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) zijn te volgen op een kaart met tijdlijn. Na aanklikken van een reis opent een detailvenster met reisgegevens inclusief bijzonderheden over de handel. Bij handel in slaafgemaakten wordt vermeld hoeveel mensen werden gekocht en waar zij werden verkocht. Ook geeft het detailscherm toegang tot de online archiefstukken waaruit deze informatie afkomstig is.

Handel in slaafgemaakten

De website maakt inzichtelijk dat het bedrijf na 1750 steeds vaker in mensen ging handelen. De MCC verkocht de tot slaaf gemaakte Afrikanen veelal in Suriname, Curaçao en Sint Eustatius. Dat trans-Atlantische slavenhandel verweven was in de 18e-eeuwse Europese maatschappij wordt duidelijk uit de goederen en producten die de schepen vervoerden: Europese ruilgoederen gingen naar de kust van West-Afrika en de Caribische producten van plantages – suiker, koffie, cacao en tabak – werden verscheept naar de thuishaven in Europa.

Naast trans-Atlantische slavenreizen hebben schepen van de MCC andere typen handelsreizen gemaakt, bijvoorbeeld naar bestemmingen in Europa, de Spaanse bezittingen in de Cariben of ter visserij en walvisvaart. De MCC reedde in de 18e eeuw in totaal bijna 300 scheepsreizen uit.

Herdenkingsjaar

Het archief van de MCC is opgenomen in het internationale Memory of the World-Register van Unesco. Met de nieuwe website vraagt het Zeeuws Archief aandacht voor het archief van de MCC in het Herdenkingsjaar Slavernijverleden.

Middelburgse Commercie Compagnie

De MCC werd in 1720 opgericht om handelsreizen overzee te maken. Aanvankelijk startte het bedrijf met reizen in Europa en werd bijvoorbeeld Zeeuwse tarwe verkocht en Franse wijn ingekocht. Daarna volgden tal van andere typen scheepsreizen. Nadat de West-Indische Compagnie (WIC) na 1730 andere compagnieën toestond trans-Atlantische slavenhandel te bedrijven, reedde de MCC in 1732 een eerste reis uit. Daarbij werden 318 slaafgemaakten aan de kust van West-Afrika gekocht en 268 in de Cariben verkocht.

In de tweede helft van de eeuw legde het bedrijf zich toe op de handel in tot slaaf gemaakte Afrikanen. De MCC groeide in de 18e eeuw uit tot een grote Nederlandse slavenhandelaar.

Driehoeksreizen

De website MCC Reizen toont de uitreding van 114 trans-Atlantische slavenreizen. Deze reizen worden ook wel driehoeksreizen genoemd omdat ze bestaan uit drie trajecten:

1. Met handelsgoederen naar de kust van West-Afrika. De goederen werden geruild tegen tot slaaf gemaakte Afrikanen.
2. Met slaafgemaakten over de Atlantische Oceaan naar, in geval van de MCC, de Cariben. De tot slaaf gemaakte Afrikanen werden verkocht en gingen een leven in slavernij tegemoet op een van de vele plantages.
3. Met de producten van de plantages, zoals suiker, cacao en koffie, naar de thuishaven. De MCC verkocht de producten per veiling in Middelburg.

Makers

De website MCC Reizen met interactieve kaart en tijdlijn is ontworpen en gebouwd door DPI|Full service digital agency in Den Haag en vormgegeven door DATBureau |Grafisch ontwerp en advies uit Amsterdam. De data, afkomstig uit archiefstukken uit het archief van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC), is uitgezocht en verwerkt door medewerkers van het Zeeuws Archief.

Zeeuws Archief & archief MCC

Het Zeeuws Archief is het Regionaal Historisch Centrum van Zeeland. Het Zeeuws Archief beheert het archief van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) en biedt toegang tot het volledig gedigitaliseerde MCC-archief via de online archiefinventaris. Het archief van de MCC is opgenomen in Unesco’s Memory of the World-Register.

Eerder maakte het Zeeuws Archief een website Aan boord van de Eenigheid, waarbij trans-Atlantische slavenhandel van dag tot dag aan boord kan worden gevolgd, aan de hand van authentieke archiefstukken. Ook maakte het Zeeuws Archief de online expositie Handelaar in slaven op Google Arts, bekroond met de Juryprijs van de Geschiedenis Online Prijs.

In het Zeeuws Archief in Middelburg is nu de tentoonstelling Ooggetuigen van de slavenhandel te bezichtigen, toegang is gratis.