Het Zeeuws Archief heeft in 2021 dankzij de vrienden twee scheepsmodellen verworven om het Zeeuws Archief te ondersteunen bij de vele verhalen in de archieven. Jack Schmid uit Oudelande heeft de modellen gebouwd.
Prins Willem
De ene is het 17de eeuws fregat Prins Willem, in werkelijkheid 63 meter lang. Het verwijst natuurlijk naar het roemruchte verleden van de VOC. Dit schip staat in de punt van de studiezaal.
De Prins Willem is een spiegel retour schip. Het is op stapel gezet op de scheepswerf van de V.O.C. te Middelburg in 1649 en te water gelaten. Met haar lengte van 181 voet was zij een gigant voor haar tijd, vermoedelijk het grootste van haar type ooit gebouwd voor de VOC. Op 5 mei 1651 vertrekt zij voor de eerste keer naar de Oost.
Tijdens de Eerste Engelse Zeeoorlog was ze vlaggenschip van vice admiraal Witte de With toen de bemanning van zijn eigen vlaggenschip Brederode weigerde hem aan boord te laten. In deze oorlog deden meerdere V.O.C. schepen dienst als oorlogsschip, zij het met matig succes. Op haar retourreis van de Oost vergaat de Prins Willem met man en muis in een zware storm nabij het eiland Brandon, Madagaskar op 11 februari 1662.
Er zijn meerdere modellen van bekend, waaronder een in het Rijksmuseum te Amsterdam en 1 in de stadhuiscollectie te Middelburg. Bij het Zeeuws Archief staat de Prins Willem in de punt van de studiezaal.
-
Snauwschip zoals de Eenigheid, model gemaakt door Jack Schmid
-
Bestuursleden van de Stichting Vrienden van het Zeeuws Archief bij de Prins Willem met de maker.
-
Modelschip de Prins Willem met de maker Jack Schmid in de punt van de studiezaal van het Zeeuws Archief.
Snauwschip zoals de Eenigheid
Het ander is een 18de eeuws snauwschip, ongeveer 23 meter lang, zoals de Eenigheid en andere snauwschepen die in die tijd in gebruik waren bij de MCC. De bouwer heeft zich deels gebaseerd op de blog ‘MCC Slavenreis de Eenigheid’. Het Zeeuws Archief maakte deze blog over de driehoeksreis van het MCC-schip de Eenigheid uit de jaren 1761-1763.
Archief van de MCC
De Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) legde zich in de tweede helft van de 18e eeuw toe op de driehoekshandel tussen Middelburg, de kust van West-Afrika en de Caraïben. Deze vorm van mensenhandel, waarbij Afrikanen werden verkocht in de Caraïben, heet ook wel driehoekshandel of trans-Atlantische slavenhandel. Het archief van de MCC is bewaard gebleven. Het is wereldwijd een unieke bron van informatie en is daarom geplaatst op UNESCO’s werelderfgoedlijst voor documentaire werken, in het Memory of the World-Register.
In feite was het snauwschip een standaard zeilschip dat verbouwd werd om te dienen voor de slavenhandel. Zo werden de dekken in de romp opnieuw ingedeeld om de tot slaafgemaakten te kunnen ‘huisvesten’. Door middel van schotten werd bovendien voorkomen dat bij een eventuele opstand de tot slaafgemaakten op de kampanje konden komen en zo het gehele schip in handen zouden krijgen. Op het model is dit duidelijk zichtbaar.
Dit scheepsmodel staat bij de ingang van de tentoonstellingskelder.