18e-eeuws lijnenplan van een fregat

Het Zeeuws Archief heeft dankzij de Vrienden van het Zeeuws Archief een 18e-eeuws lijnenplan van een fregat verworven. De ontwerptekening geeft inzicht in de vorm en de bouw van een schip zoals de Middelburgse Commercie Compagnie bouwde.

Een lijnenplan is een verzameling lijnen die de doorsnedes weergeven van drie projecties van een schip en daarmee de scheepsvorm vastleggen. Een lijnenplan is de basis voor overige constructietekeningen.

Ontwerptekening

De tekening biedt inzicht in schepen zoals die in de tweede helft van de 18e eeuw gebouwd werden door de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC). Het ontwerp betreft een driemaster met een lengte van 27,3 meter. Het schip meet 7,6 meter op het breedste punt. Dankzij het watermerk in het papier, van de firma D&C Blauw, is de tekening te dateren op ca 1770-1790.

De tekening is in potlood. De positie van de drie masten is aangegeven met pen in zwart. Van boven naar beneden zijn te onderscheiden de spantentekening, de verticalentekening en de waterlijntekening. Tussen de verticalentekening en de waterlijntekening is een voetenschaal aangebracht.

aanwinst vrienden 2023, lijnenplan fregat
lijnenplan detail met watermerk

MCC

Het archief van de MCC geeft gedetailleerde informatie over trans-Atlantische slavenhandel. Dat de MCC zelf schepen bouwde is minder bekend. Het MCC-archief bevat weliswaar geschreven scheepsbestekken, maar een ontwerptekening van een schip ontbrak tot nu toe in de collecties van het Zeeuws Archief. De aanwinst voorziet in dit hiaat.

Volgens archiefmedewerker Roosanne Goudbeek bouwde de MCC in de periode dat de tekening werd gemaakt vijf fregatten op de eigen werf in Middelburg. Daarnaast kocht het bedrijf in 1774 een fregat dat in 1768 gebouwd was in Vlissingen. De afmetingen van deze schepen benaderen die van het schip in het lijnenplan.

Roosanne Goudbeek en het lijnenplan, aanwinst vrienden.
Roosanne Goudbeek en het lijnenplan

 

 

 

De ontwerptekening wordt na beschrijving en herverpakking opgenomen in de archiefinventaris.

Vrienden van het Zeeuws Archief

Deze aanwinst is in 2023 verworven door de Stichting Vrienden van het Zeeuws Archief. Dankzij financiƫle steun van de Vrienden kan het Zeeuws Archief af en toe een aanwinst verwerven, een activiteit mogelijk maken en de Vriendenlezing organiseren. Lees meer over de vrienden.

/vrienden-van-het-zeeuws-archief/