Het Zeeuws Archief heeft een onderzoek laten uitvoeren naar de digitale toegankelijkheid van zijn website. Lees het verslag.
Verslag toegankelijkheid Zeeuwsarchief.nl
Verslag toegankelijkheidsaudit website Zeeuws Archief (https://www.zeeuwsarchief.nl/) conform toegankelijkheidsnorm EN 301 549 (WCAG 2.1 niveau A + AA succescriteria).
Uitgevoerd door Alexander Christiaan Jacob Dekker namens DPI, in opdracht van Zeeuws Archief op 2-3 maart 2021 en herzien op 8 april naar aanleiding van een optimalisatie. Voorts is het verslag 31 mei 2021 aangevuld door Roosanne Goudbeek namens het Zeeuws Archief, in reactie op de verbeterpunten van Logius d.d. 13 mei. Het betreft de alinea’s Scope en Omvang onderzoek.
Scope
De toegankelijkheidsaudit is van toepassing op alle pagina’s van https://www.zeeuwsarchief.nl/.
Tevens is de toegankelijkheid van de archieven en collecties, van belang voor het functioneren van https://www.zeeuwsarchief.nl/ onderwerp van deze toegankelijkheidsaudit. Via de website https://www.zeeuwsarchief.nl/ kan gezocht worden in de archieven en collecties van het Zeeuws Archief. De beschrijvingen en scans van deze archieven en collecties heeft het Zeeuws Archief gepubliceerd via https://www.archieven.nl/, eigendom van De Ree Archiefsystemen in Groningen.
Omvang onderzoek
De toegankelijkheidsaudit omvat alle 50 eisen uit de Europese toegankelijkheidsnorm EN 301 549 (= de WCAG 2.1 niveau A + AA succescriteria).
Methodiek
Voor de toegankelijkheidsaudit van de Zeeuws Archief-website is de standaard evaluatiemethodiek (Website Accessibility Conformance Evaluation Methodology) gehanteerd.
Basisniveau toegankelijkheidsondersteuning
Moderne webbrowsers zoals Microsoft Edge, Mozilla Firefox en Google Chrome, met en zonder NVDA. Modern mobiele apparaten met iOS of Android. Tekstbrowser Links.
Geteste software
- Mozilla Firefox 87.0 (64-bit)
- Google Chrome 89.0.4389.114 (64-bit)
- Microsoft Edge 89.0.774.68 (64-bit)
- NVDA 2020.4
Gebruikte technologieën
- HTML5
- WAI-ARIA
- CSS
- DOM
- ECMAScript 5
- ECMAScript 3
- SVG
Geteste pagina’s
Een combinatie van structureel en steekproefsgewijs gekozen pagina’s:
Richtlijn 1.1 Tekstalternatieven
Lever tekstalternatieven voor alle niet-tekstuele content, zodat die veranderd kan worden in andere vormen die mensen nodig hebben, zoals grote letters, braille, spraak, symbolen of eenvoudigere taal.
1.1.1 Niet-tekstuele content
(Niveau A)
Veel niet-tekstuele content op de website (denk vooral aan iconen en afbeeldingen) hebben een tekstalternatief (denk aan alt-teksten), of zijn op de juiste manier gelabeld of beschreven, óf kunnen worden genegeerd omdat deze zuiver decoratief zijn. Dat is goed.
Er zijn echter ook veel plekken die voor verbetering vatbaar zijn. Zeeuws Archief zal de komende tijd tekstalternatieven toevoegen aan afbeeldingen die dat missen en wel nodig hebben.
Richtlijn 1.2 Op tijd gebaseerde media
Lever alternatieven voor op tijd gebaseerde media.
1.2.1 Louter-geluid en louter-videobeeld (vooraf opgenomen)
(Niveau A)
Ik ben geen audio- of videofragmenten tegengekomen. Als deze er wel zijn, of als deze worden toegevoegd, zorg dan dat er een (tekst)alternatief beschikbaar is.
1.2.2 Ondertitels voor doven en slechthorenden (vooraf opgenomen)
(Niveau A)
Als er in een videofragment gesproken wordt, zorg dan dat deze van ondertiteling is voorzien.
1.2.3 Audiodescriptie of media-alternatief (vooraf opgenomen)
(Niveau A)
Niet van toepassing.
1.2.4 Ondertitels voor doven en slechthorenden (live)
(Niveau AA)
Niet van toepassing.
1.2.5 Audiodescriptie (vooraf opgenomen)
(Niveau AA)
Niet van toepassing.
Richtlijn 1.3 Aanpasbaar
Creëer content die op verschillende manieren gepresenteerd kan worden (bijvoorbeeld eenvoudiger lay-out) zonder verlies van informatie of structuur.
1.3.1 Info en relaties
(Niveau A)
De opmaak maakt gebruik van semantische structurele elementen (header, nav, etc.), verrijkt door ARIA (bijvoorbeeld role=search). Dus dat is goed. (Naar aanleiding van een eerdere code-audit van ons hebben wij hier al wat verbeteringen op aangebracht.)
1.3.2 Betekenisvolle volgorde
(Niveau A)
De opmaak gebruikt een logische volgorde voor koppen en tabindex, die overeenkomt met de visuele (re)presentatie. Het is de verantwoordelijkheid van de uploader om een dergelijke logische volgorde te hanteren in PDF’s die worden toegevoegd aan de website.
1.3.3 Zintuiglijke eigenschappen
(Niveau A)
Instructies die geleverd worden om content te begrijpen en te bedienen zijn niet alleen afhankelijk van zintuiglijke eigenschappen van componenten zoals vorm, kleur, omvang, visuele locatie, oriëntatie of geluid.
Dit lijkt overal het geval.
1.3.4 Weergavestand
(Niveau AA)
De website is adaptief en responsief en kan zeker niet alleen staand of liggend worden bekeken.
1.3.5 Identificeer het doel van de input
(Niveau AA)
Het archief kent een aantal invoervelden die beter van een ander input-type zouden kunnen worden voorzien, maar hier hebben wij geen invloed op omdat wij hier afhankelijk zijn van een externe leverancier.
Andere invoervelden op de website zijn van het juiste type voorzien.
Richtlijn 1.4 Onderscheidbaar
1.4.1 Gebruik van kleur
(Niveau A)
Interactieve elementen zoals knoppen en hyperlinks zijn altijd voorzien van een tekstuele beschrijving en/of iconografie en worden nooit alleen aangeduid met kleur.
1.4.2 Geluidsbediening
(Niveau A)
Als een geluidsweergave op een webpagina automatisch meer dan 3 seconden speelt, is er of een mechanisme beschikbaar om de geluidsweergave te pauzeren of te stoppen, of er is een mechanisme beschikbaar om het geluidsvolume onafhankelijk van het overall systeemvolume te regelen.
Lijkt niet van toepassing.
1.4.3 Contrast (minimum)
(Niveau AA)
Het contrast tussen achtergrondkleuren en tekstkleuren is altijd minimaal 4.5 en 1. (Getest met WebAIM: Contrast Checker.)
Er wordt op de website momenteel geen mogelijkheid geboden voor verhoogd contrast, maar dat zou in dit geval niet nodig moeten zijn.
1.4.4 Herschalen van tekst
(Niveau AA)
Alle tekstgroottes zijn uitgedrukt in relatieve eenheden (em, rem en %). Gebruikersinstellingen in de user agent (zoals een webbrowser) met betrekking tot corpsgrootte en in- en uitzoomen worden hierdoor optimaal gerespecteerd.
1.4.5 Afbeeldingen van tekst
(Niveau AA)
In de programmatuur van de website zijn alle teksten toegankelijk als tekst. Er worden geen teksten weergegeven als afbeeldingen. Het is aan de contentbeheerders om dit voort te zetten in de content.
1.4.10 Reflow
(Niveau AA)
Met alleen verticaal scrollen zou alle informatie beschikbaar moeten zijn. Horizontaal scrollen komt op deze website (als het goed is) niet voor.
1.4.11 Contrast van niet-tekstuele content
(Niveau AA)
Grafische en interface-elementen zijn voorzien van voldoende contrast ten opzichte van aangrenzende kleuren.
1.4.12 Tekstafstand
(Niveau AA)
Het verhogen van de interlinie, alinea-afstand en letter- en woordspatiëring door de gebruiker heeft geen negatieve invloed op de beschikbaarheid van informatie of functionaliteit.
1.4.13 Content bij hover of focus
(Niveau AA)
Anders dan de standaard title-attributen zijn er geen plekken waar er meer informatie beschikbaar komt door mouse-over of keyboardfocus, dus niet van toepassing.
Richtlijn 2.1 Toetsenbordtoegankelijk
Maak alle functionaliteit beschikbaar vanaf een toetsenbord.
2.1.1 Toetsenbord
(Niveau A)
Bij navigeren via toetsenbord is er geen speciale timing vereist.
2.1.2 Geen toetsenbordval
(Niveau A)
Elementen waar met het toetsenbord naartoe kan worden genavigeerd kan ook met het toetsenbord van weg worden genavigeerd.
2.1.4 Enkel teken sneltoetsen
(Niveau A)
De website heeft geen eigen sneltoetsen, dus dit is niet van toepassing.
Richtlijn 2.2 Genoeg tijd
Geef gebruikers genoeg tijd om content te lezen en te gebruiken.
2.2.1 Timing aanpasbaar
(Niveau A)
Er is geen content die een tijdslimiet heeft, dus dit is niet van toepassing.
2.2.2 Pauzeren, stoppen, verbergen
(Niveau A)
Er is geen bewegende, knipperende, scrollende of automatisch actualiserende informatie en daarom is dit niet van toepassing.
Richtlijn 2.3 Toevallen en fysieke reacties
Ontwerp content niet op een manier waarvan bekend is dat die toevallen of fysieke reacties veroorzaakt.
2.3.1 Drie flitsen of beneden drempelwaarde
(Niveau A)
Er is geen gebruik gemaakt van knipperende elementen en daarom is dit niet van toepassing.
Richtlijn 2.4 Navigeerbaar
Lever manieren om gebruikers te helpen navigeren, content te vinden en te bepalen waar ze zijn.
2.4.1 Blokken omzeilen
(Niveau A)
Dit is met een optimalisatie toegevoegd.
2.4.2 Paginatitel
(Niveau A)
Pagina’s hebben een relevante en betekenisvolle titel. Het is aan de contentbeheerders om dat te onderhouden.
2.4.3 Focus volgorde
(Niveau A)
De documentstructuur heeft een logische volgorde die consistent is met de visuele weergave alsmede de tabnavigatie, dus dat gaat goed.
Items in het archief lijken niet toegankelijk met het toetsenbord. Helaas hebben wij hier geen invloed op.
2.4.4 Linkdoel (in context)
(Niveau A)
Hyperlinks hebben een betekenisvolle beschrijving. Het is aan de contentbeheerders om dat te onderhouden. (Met andere woorden geen „klik hier”-achtige hyperlinks.)
2.4.5 Meerdere manieren
(Niveau AA)
Onderliggend pagina’s en documenten zijn op meerdere manieren te benaderen, zoals via het navigatiemenu en via zoeken.
2.4.6 Koppen en labels
(Niveau AA)
Koppen en labels beschrijven wat er komt dus dat gaat goed.
2.4.7 Focus zichtbaar
(Niveau AA)
Dit is met een optimalisatie gecorrigeerd.
Richtlijn 2.5 Input Modaliteiten
Maak het eenvoudiger voor gebruikers om de functionaliteit te bedienen met andere vormen van invoer dan alleen het toetsenbord.
2.5.1 Aanwijzergebaren
(Niveau A)
Niet van toepassing.
2.5.2 Aanwijzerannulering
(Niveau A)
Niet van toepassing.
2.5.3 Label in naam
(Niveau A)
Tekstlabels komen overeen met visuele labels, dus dat is goed.
2.5.4 Bewegingsactivering
(Niveau A)
De website kent geen functionaliteit die kan worden geactiveerd door beweging van het apparaat, dus dit is niet van toepassing.
Richtlijn 3.1 Leesbaar
Maak tekstcontent leesbaar en begrijpelijk.
3.1.1 Language of Page Level A
(Niveau A)
De taal van pagina’s kan softwarematig worden bepaald doordat een relevant lang-attribuut aan de HTML wordt toegekend. Dat is goed.
3.1.2 Taal van onderdelen
(Niveau AA)
Niet van toepassing.
Richtlijn 3.2 Voorspelbaar
Maak het uiterlijk en de bediening van webpagina’s voorspelbaar.
3.2.1 Bij focus
(Niveau A)
Er vinden geen contextveranderingen plaats wanneer een element focus krijgt, dus dit is niet van toepassing.
3.2.2 Bij input
(Niveau A)
Er vinden ook geen contextveranderingen plaats op gebruikersinvoer (de gebruiker moet eerst ook nog op een knop drukken), dus dit is niet van toepassing.
3.2.3 Consistente navigatie
(Niveau AA)
De navigatie is consistent tussen verschillende pagina’s. Dat is goed.
3.2.4 Consistente identificatie
(Niveau AA)
Componenten worden consistent geïdentificeerd.
Richtlijn 3.3 Assistentie bij invoer
Help gebruikers om fouten te vermijden en ze te verbeteren.
3.3.1 Foutidentificatie
(Niveau A)
In de zoekvelden kun je eigenlijk niets verkeerds typen, dus daar is het niet van toepassing.
Het archief kent wel een aantal velden waar je momenteel verkeerde data in kunt voeren. Helaas hebben wij hier geen invloed op omdat wij afhankelijk zijn van de leverancier.
3.3.2 Labels of instructies
(Niveau A)
De invoervelden op de website zijn voorzien van labels en/og instructies.
3.3.3 Foutsuggestie
(Niveau AA)
Niet van toepassing.
3.3.4 Foutpreventie (wettelijk, financieel, gegevens)
(Niveau AA)
Niet van toepassing.
Richtlijn 4.1 Compatibel
4.1.1 Parsen
(Niveau A)
In een eerdere code-audit hebben we al geconstateerd dat HTML-validatie fouten geeft op missende src- en srcset-attributen op afbeeldingen. Dit is op zich niet problematisch. Een stuk software (lazysizes) zorgt dat de afbeeldingen pas worden ingeladen op het moment dat deze nodig zijn. Dit komt de snelheid van de website ten goede.
Dat gezegd hebbende, als we die foutmeldingen weg willen werken zouden we er voor kunnen kiezen de src en srcset toe te voegen met lage-resolutie-afbeeldingen (die dan nog steeds door lazysizes vervangen worden op het moment dat dat kan en nodig is).
4.1.2 Naam, rol, waarde
(Niveau A)
Dit is met een optimalisatie gecorrigeerd.
4.1.3 Statusberichten
(Niveau AA)
Meldingen zijn niet van toepassing.
5.1 Normatieve eisen interpreteren
De belangrijkste inhoud van WCAG 2.1 is normatief en definieert de eisen die invloed hebben op conformiteitsclaims. Inleidend materiaal, bijlagen, paragrafen die zijn gemarkeerd als “niet-normatief”, schema’s, voorbeelden en opmerkingen zijn informatief (niet-normatief). Niet-normatief materiaal geeft advies en informatie over het interpreteren van de richtlijnen, maar schrijft geen eisen voor die gevolgen hebben voor een conformiteitsclaim.
De belangrijke woorden MOGEN, MOETEN, MOETEN NIET, NIET AANBEVOLEN, AANBEVOLEN, ZOUDEN MOETEN en ZOUDEN NIET MOETEN, moeten worden geïnterpreteerd zoals beschreven in [RFC2119].
5.2 Conformiteitseisen
Een webpagina is conform WCAG 2.1 als deze aan alle volgende conformiteitseisen voldoet:
5.2.1 Conformiteitsniveau
De website is wettelijk verplicht te conformeren aan Niveau AA en daarmee automatisch ook Niveau A. Dit is waar de website in het kader van deze audit op is gecheckt en waarover advies is uitgebracht. Er bestaat ook een Niveau AAA, maar dat is buiten de scope van deze audit, mede omdat dit buiten de gestelde eisen valt. Het zou kunnen dat de website voldoet aan onderdelen van Niveau AAA die niet in Niveau AA of Niveau A beschreven zijn, maar dit is onbekend.
5.2.2 Volledige pagina’s
Conformiteit (en conformiteitsniveau) is slechts voor volledige webpagina(s) en kan niet worden bereikt als een deel van de webpagina wordt uitgesloten.
De audit is uitgevoerd op volledige pagina’s, maar niet op álle pagina’s. In plaats daarvan is steekproefsgewijs getest en daarbij is getracht in elk geval alle sóórten pagina’s te ontsluiten.
5.2.3 Volledige processen
Niet van toepassing.
5.2.4 Louter door toegankelijkheid ondersteunde manieren om technologieën te gebruiken
Om te voldoen aan succescriteria wordt gesteund op de beschikbaarheid van louter door toegankelijkheid ondersteunde manieren om technologieën te gebruiken. Elke informatie of functionaliteit die geleverd wordt op een manier die niet door toegankelijkheid ondersteund wordt, is ook beschikbaar op een manier die door toegankelijkheid ondersteund is. (Zie Understanding accessibility support.)
5.2.5 Niet-interferentie
De toetsenbordval moet nog even naar gekeken worden, ook in deze context. Dit kan namelijk blokkerend werken en de daarmee conformiteit aan alle andere punten in de weg zitten.
5.3 Conformiteitsclaims (optioneel)
Conformiteit is alleen gedefinieerd voor webpagina’s. Er kan evenwel een conformiteitsclaim gemaakt worden voor één pagina, voor een serie pagina’s of voor meerdere verwante webpagina’s.
5.3.1 Vereiste componenten van een conformiteitsclaim
Conformiteitsclaims zijn niet verplicht volgens de WCAG 2.1, maar het zou kunnen dat dit overheidswegen wel verlangd wordt van Zeeuws Archief. In zulks geval zal er een webpagina ingericht moeten worden waar de belangrijkste punten worden genoemd. De WCAG 2.1 stelt wél eisen aan de informatie die minimaal wordt benoemd áls een website een conformiteitsclaim heeft.
5.3.2 Optionele componenten van een conformiteitsclaim
Het advies is een toegankelijkheidsverklaring in de website opnemen die meer relevante informatie bevat dan de WCAG 2.1 voor een conformiteitsclaim verplicht stelt.
5.4 Verklaring van partiële conformiteit – Content van derden
Soms worden webpagina’s gecreëerd waaraan later aanvullende content wordt toegevoegd. Bijvoorbeeld een e-mailprogramma, een blog, een artikel dat gebruikers toestaat commentaar toe te voegen of applicaties die door de gebruiker bijgedragen content ondersteunen. Nog een voorbeeld zou een pagina zijn, zoals een portal of een nieuwssite, die is samengesteld uit content die wordt samengesteld vanuit meerdere leveranciers, of websites die automatisch in de loop van tijd content uit andere bronnen invoegen, zoals wanneer advertenties dynamisch worden ingevoegd.
[…]
Mogelijk relevant voor het archief. Verder uitzoeken.
5.5 Verklaring van partiële conformiteit – Taal
Niet van toepassing. Nederlands en Engels zouden geen beperkingen moeten opleveren voor de toegankelijkheid.
Conclusie
Bij een toegankelijkheidsaudit kwamen wat technische zaken naar voren die inmiddels zijn opgelost. Wat nu nog rest om aan alle richtlijnen van WCAG2.1 niveau AA te voldoen is:
- Tekstalternatieven toevoegen aan afbeeldingen die deze nog missen en dat wel nodig hebben. Actie: Zeeuws Archief.
- Relevante attributen toevoegen of corrigeren op elementen in de beeldbank. Helaas zijn we hier afhankelijk van een externe leverancier en is het onduidelijk of en zo ja wanneer deze daar iets mee gaat doen.