Fellows doen onderzoek naar Zeeuwse verhalen over de bevrijding

Shannon van Essen en Ina-Maria Duynhouwer zijn fellows bij het Zeeuws Archief; jonge professionals die een beurs ontvangen om onderzoek te kunnen doen en een paper op te leveren. Beiden doen onderzoek naar Zeeland in de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding.

Het Zeeuws Archief heeft dit jaar dankzij een bijdrage van de Stichting Vrienden van het Zeeuws Archief voor het eerst twee fellowships beschikbaar kunnen stellen. Op de oproep om onderzoek te doen, zijn mooie voorstellen ingestuurd. Het onderzoek moet zich richten op de Tweede Wereldoorlog, de bevrijding van Zeeland of de periode daarna. Uit de inzendingen zijn die van Ina-Maria Duynhouwer en Shannon van Essen gekozen. Zij doen de komende zes maanden onderzoek in de archieven van het Zeeuws Archief.

Ina-Maria kreeg het idee voor haar onderzoek ‘(Vermeende) collaboratie en zuivering in bevrijd Noord- en Zuid-Beveland’ tijdens een eerdere zoektocht in de bronnen van het Zeeuws Archief. Ze werkte toen mee aan het landelijk onderzoek ‘Lokaal besturen tussen bezetter en burger’.

Ina-Maria: “Mijn doel is om mijn onderzoek te linken aan landelijk onderzoek en ook aan het wereldbeeld van andere oorlogen. De straffen die moffenmeiden na de Tweede Wereldoorlog kregen, komen bijvoorbeeld ook elders voor. Maar de Zeeuwse eilanden hebben ook een heel eigen dynamiek. Zo zijn op Noord-Beveland  tientallen mensen die sympathiseerden met de Duitsers gedwongen geëvacueerd naar Zuid-Beveland. Deze gedwongen evacuatie is nog niet eerder door historici bestudeerd.”

Ina-Maria studeert geschiedenis aan de Universiteit Leiden, maar werkt ook aan haar master Holocaust en Genocide Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is geïnteresseerd in twintigste-eeuwse geschiedenis over oorlogen, conflicten en de impact daarvan op mensen. Ze is al een eind op weg met haar onderzoek en zal binnenkort een tussenstand presenteren. Maandag 21 oktober tijdens de regiobijeenkomst Oorlog voor de Rechter in het Stadskantoor in Goes.

Shannon wil graag de verborgen verhalen over ‘Vrouwen in het verzet in Zeeland’ naar boven halen. Zij zal naast onderzoek in bijvoorbeeld politiearchieven of familiearchieven ook in gesprek gaan met personen die nog kunnen vertellen over die tijd. Omdat de vrouwen die verzet pleegden zelf vaak al zijn overleden zijn dat bijvoorbeeld familieleden.

Ze studeert Curating Art and Cultures aan de Universiteit van Amsterdam en Vrije Universiteit en zit in het laatste stadium van haar master. Hoewel ze daar zal afstuderen als conservator heeft ze ook veel onderzoek gedaan. Ze vindt het belangrijk om op zoek te gaan naar de verhalen die nog niet verteld zijn, om een breder perspectief te kunnen bieden.
Shannon: “De oproep om onderzoek te doen naar de Tweede Wereldoorlog vond ik meteen heel interessant. Het Noord-Hollands Archief heeft eerder een onderzoek naar vrouwen in het verzet gedaan. Ik wil een begin maken met een dergelijk onderzoek naar Zeeuwse vrouwen die verzet pleegden. Dan richt ik me op meerdere vrouwen en ik vraag me af: hoe gingen vrouwen om met het verzetswerk? Ik heb nu negentien vrouwen gevonden. Als er lezers zijn die me willen vertellen over familie of vrouwen die ze kennen die verzetswerk hebben gedaan, dan mogen ze me een e-mail sturen. De bronnen zijn lastig, want je schrijft niet op dat je in het verzet gaat. De vrouwen die de verzetskrant rondbrachten, staan vaak niet in de archieven genoemd. Maar in archieven van de politie kom ik bijvoorbeeld wel namen tegen. En in familiearchieven speur ik naar die speld in de hooiberg.”

Shannon zal een tussenstand van haar onderzoek presenteren tijdens de Open Dag van het Zeeuws Archief op zaterdag 2 november.

Shannon wil naast het paper dat ze oplevert aan het einde van de zes maanden ook een database met de namen van de vrouwen achterlaten, waarmee weer verder onderzoek gedaan kan worden.

Shannon: “Het is voor jonge professionals best moeilijk om onderzoek te kunnen doen. Je moet eigenlijk eerst werkervaring hebben. Deze mogelijkheid die de Stichting Vrienden van het Zeeuws Archief biedt zorgt daar voor en daar ben ik heel blij mee.”

Ina-Maria vult haar aan: “Op de universiteit doe je weinig praktijkervaring op. Het zou goed zijn om deze fellowships voort te zetten. Ook voor het Zeeuws Archief is het interessant om jonge onderzoekers met de bronnen te laten werken.”