Unesco-status voor Geopark Schelde Delta

Het Belgisch-Nederlandse Geopark Schelde Delta ontvangt officieel het UNESCO Global Geopark keurmerk. Het Zeeuws Archief is partner van het Geopark Schelde Delta en feliciteert de initiatiefnemers met deze erkenning.

Een geopark of geologisch park is een speciaal aangewezen gebied waarin de geschiedenis van de aarde beleefd kan worden.

Partners

Vijf provincies (Zeeland, Noord-Brabant, Antwerpen, Oost- en West-Vlaanderen) zijn initiatiefnemers voor het Geopark Schelde Delta en werken hiervoor samen met meer dan 60 gemeentebesturen, kennisinstellingen, musea en de toeristische diensten. Het Zeeuws Archief is één van die partners. In Het Zeeuws Archief vind je namelijk een schat aan informatie over de ontstaansgeschiedenis van het Schelde Delta gebied. Het is de plek waar historisch onderzoek begint.

Unieke regio

Nergens ter wereld is de wisselwerking tussen mens en water -de samenwerking én de tegenwerking- nog zo zichtbaar in het landschap als in de Vlaams-Nederlandse Schelde Delta. Hoe is het geworden zoals het nu is? De erkenning als UNESCO Geopark biedt nieuwe kansen voor onderzoekers, maar ook voor de liefhebber met interesse in de geschiedenis van de regio.

De archieven vertellen

In de archieven vind je een enorme hoeveelheid aan bronnen die toegang geven tot de geschiedeins van de Schelde Delta. Bijvoorbeeld over de Deltawerken, in de bijzondere kaartencollecties, in de waterschapsarchieven, en natuurlijk in de beeldbank.

Deltawerken

De Deltadienst archieven documenteren de Nederlandse strijd tegen het water na de watersnoodramp van 1953.

Arbeiders staan op schepen geladen met materialen voor het bouwen van een dam.
Uitvoering van de Deltawerken bij Bruinisse. Foto van vòòr 1962. Zeeuws Archief, Fotoarchief J. Torbijn, BRU-129

Ze bevatten onder meer de uitvoering van de Deltawerken onder leiding van de Deltadienst.

Bekijk welke archieven deel uitmaken van de Delta Archieven, die trouwens op de nationale erfgoedlijst van UNESCO staan, en raadpleeg de inventarissen: Delta Archieven op Unesco erfgoedlijst

Kaartencollecties

Het Zeeuws archief beheerd verschillende collecties kaarten, zoals bijvoorbeeld de bijzondere atlassen van de 18e-eeuwse Zeeuwse kaartenmakersfamilie Hattinga.

Kaarte van den Eylande van Axel en Neusen. Tekening (pen, penseel in kleur) door D.W.C. Hattinga, 23 juni 1746, naar verkleinde kopie door W.T. Hattinga, 1739 naar origineel door P. Horlewijn, landmeter, 1690. Zeeuws Archief, Atlassen Hattinga, inv.nr 418

Bekijk: 293 Atlassen Hattinga, circa 1750
De atlas Hattinga uit 1750 is ook opgenomen in het geografisch informatiesysteem van de Provincie Zeeland, net zoals drie andere kaarten. Daarbij zijn verschillende kaarten over elkaar gelegd om de ontwikkelingen in het gebied over 400 jaar te kunnen bekijken.
Lees meer over dit project uit 2013: Terug in de tijd op de kaart in Zeeland

Waterschapsarchieven

Zeeland kende aan het begin van de twintigste eeuw veel polders en waterschappen. Dit was historisch gegroeid door de voortdurende inpoldering van aanwassen, de schor- en slikgronden, aan de grote polders die al in de middeleeuwen tot stand waren gekomen.

Toenmalige dijkgraaf Becu van Het Vrije van Sluis sprak in de PZC van 30 oktober 1980 zijn zorg uit over de kwetsbaarheid van de waterkering en drong aan op het op deltahoogte brengen ervan uiterlijk vóór 1985. ‘want je weet het met de elementen maar nooit’.
Toenmalige dijkgraaf Becu van Het Vrije van Sluis sprak in de PZC van 30 oktober 1980 zijn zorg uit over de kwetsbaarheid van de waterkering en drong aan op het op deltahoogte brengen ervan uiterlijk vóór 1985. ‘want je weet het met de elementen maar nooit’.

Het Zeeuws Archief beheert de archieven van deze waterschappen en hun voorgangers. Een mooi inkijkje geeft dit artikel van archivaris Daniel Obbink over de waterschapsarchieven van Zeeuws-Vlaanderen. Waterschapsarchieven Zeeuws-Vlaanderen – Zeeuws Archief

Beeldbank

De beeldbank van het Zeeuws Archief bevat bijna 300.000 afbeeldingen die online te bekijken zijn. Oude kaarten, waar je tot de kleinste details kunt inzoomen, maar ook prachtige foto’s van het landschap. Bekijk bijvoorbeeld het fotoarchief van de Provinciale Planologische Dienst Beeldbank – Zeeuws Archief.

Close-up van een plantje onderwater.
Leven onderwater vastgelegd door Lieven Braber, 1967, Nolledijk, Vlissingen. Zeeuws Archief, Archief L. Braber inv.nr 4.

Of bewonder het leven onder water, vastgelegd door de jong overleden student biologie (1944-1971) Lieven Braber: 624 Verzameling L. Braber, 1964-1970
Braber werkte als stagiair bij het Delta Instituut voor Hydrobiologisch Onderzoek in Yerseke. Van dit onderzoekscentrum komt binnenkort het complete fotoarchief online.

Ontdek het zelf

Ga je de komende meivakantie niet al wandelend of fietsend op pad om de omgeving van het Geopark te ontdekken? Duik dan eens in de archieven en ontdek de geschiedenis. Volg de verschillende links in het artikel of begin bij de pagina Strijd tegen het water – Zeeuws Archief.

Geopark Schelde Delta favicon

Geopark Schelde Delta

Ontdek het Unesco Global Geopark en lees de verhalen.

www.scheldedelta.eu