DNB biedt excuses aan voor rol in het slavernijverleden

De Nederlandsche Bank heeft vandaag, 1 juli 2022, excuses aangeboden voor haar rol in het trans-Atlantische slavernijverleden. Ook neemt de bank maatregelen die zijn gericht op het verminderen van de gevolgen van de slavernij voor de direct betrokkenen in Nederland, Suriname en het Nederlands Caraïbisch gebied.

Namens de directie van DNB heeft directeur Klaas Knot vandaag, 1 juli 2022, excuses aangeboden voor de rol van de bank in het trans-Atlantische slavernijverleden. Hij deed dat tijdens Keti Koti in het Oosterpark in Amsterdam. Keti Koti is de jaarlijkse viering en herdenking van de afschaffing van de slavernij.

DNB neemt maatregelen die zich richten zich op de doorwerking van het slavernijverleden in het heden. Volgens DNB is het aanbieden van excuses geen eindpunt, maar een ijkpunt.

Zeeuws Archief in klankbordgroep

Dit doet DNB na enkele maanden van reflectie op het onderzoek naar haar slavernijverleden én vele gesprekken met mensen die een stem hebben in het hedendaagse debat hierover. Een externe klankbordgroep heeft ondersteuning geboden in dit proces van reflectie over het onderzoek, excuses en maatregelen. Deze groep functioneerde onafhankelijk van DNB. Hannie Kool-Blokland, directeur van het Zeeuws Archief, is lid van de klankbordgroep.

DNB erkent dat haar organisatie betrokken was bij slavernij in de jaren 1814-1863. Zo is het geld waarmee DNB opgericht werd, voor een deel verdiend met slavernij. Bovendien waren haar bestuurders persoonlijk betrokken bij slavernijhandel. Velen verdedigden het bestaan en het voortbestaan ervan. Later negeerden velen lang de gevolgen van slavernij. Bij de afschaffing van slavernij betaalde DNB in opdracht van het Ministerie van Koloniën compensatie uit aan voormalige plantage-eigenaren. Daaronder waren ook bestuurders van DNB.

Belang van excuses

DNB maakt excuses aan alle nakomelingen van slaafgemaakten in Nederland, Suriname, Bonaire, Sint Eustatius, Saba, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Volgens DNB komt uit de gehouden gesprekken met nakomelingen van slaafgemaakten en met belangenorganisaties duidelijk naar voren hoe belangrijk het is om excuses te maken. De erkenning van het leed is essentieel voor een heilzame verwerking van het slavernijverleden, en om verder te kunnen gaan.

Meerdere maatregelen

DNB streeft naar financiële stabiliteit en duurzame welvaart voor iedereen. Dat betekent ook dat iedereen kansen krijgt om mee te doen in de maatschappij. Slavernij heeft achterstanden gecreëerd die moeilijk zijn in te halen. DNB wil dat helpen veranderen en neemt daarom meerdere maatregelen.

De maatregelen moeten passend, betekenisvol en proportioneel zijn. DNB gaat daarom niet over tot financiële compensatie voor geleden schade uit het verleden. Volgens DNB is een besluit over compensatie voorbehouden aan de overheid.

Fonds voor meerjarige projecten

DNB start een fonds voor meerjarige maatschappelijk projecten die tot doel hebben de doorwerking van het slavernijverleden weg te nemen. Projecten die direct impact hebben op het dagelijks leven van de hierdoor geraakte mensen, op het gebied van bijvoorbeeld onderwijs, gezondheidszorg en kennisdeling.

Voor dit fonds zal DNB vijf miljoen euro uittrekken voor de komende tien jaar. Toekenning van gelden uit de fonds zal op aanvraag gaan. DNB is nu bezig het fonds te ontwikkelen. Vanaf het moment dat aanvragen mogelijk zijn, maakt DNB dit bekend. Daarbij ondersteunt DNB waar nodig groepen of instanties die een aanvraag willen doen.

Eenmalige bijdragen aan projecten

Voor eenmalige bijdragen aan projecten zal DNB vijf miljoen euro uittrekken. Het gaat hier om projecten en initiatieven met bijvoorbeeld een educatief karakter zoals het Nationaal Slavernijmuseum en het daarbij behorende kenniscentrum.

Maatregelen in de organisatie van DNB

DNB wil haar organisatie diverser en inclusiever laten worden. Het gaat bijvoorbeeld om meer in te zetten op diversiteit bij werving en selectie, stages, trainees en promoties. Ook gaat DNB meer openheid geven over haar verleden in het nieuwe DNB-gebouw aan het Frederiksplein in Amsterdam, en wil zij de kunstcollectie diverser en inclusiever maken. Daarnaast blijft DNB doorgaan met historisch onderzoek.