Van verwoesting naar wederopbouw

Tachtig jaar geleden onderging Middelburg ongewenst een gedaanteverwisseling. In een dag verloor de stad zijn oude hart. Wie goed kijkt, ziet ze, de wederopbouwpanden.

Vrijdag 17 mei 1940 was een zwarte dag voor Middelburg. Als gevolg van beschietingen ging die dag de historische binnenstad grotendeels in vlammen verloren. Dat ontgaat echter het gros van de toeristen. Zij zien een oude stad. Dat komt omdat de binnenstad op traditionele wijze is herbouwd in de geest van de Delftse school. Op 1 januari 1941 begon de Stichting Herbouw Middelburg onder leiding van ir. P. Verhagen aan zijn taak. Wie goed kijkt, ziet dat hele straten zijn herbouwd.

In Nederland stonden deze traditioneel herbouwde panden jarenlang niet in een hoog aanzien. In de krant Trouw van 5 mei jongstleden pleit architect Wessel De Jonge voor meer waardering van wederopbouwarchitectuur. In het artikel legt Marieke Kuipers, emeritus hoogleraar Cultureel Erfgoed, uit waarom sommige bestuurders en architecten niet kozen voor het modernisme maar voor een traditionele stijl, zoals in Middelburg gebeurde.

Kuipers: “Er werd gekozen voor een intelligente reconstructie. De stad moest weer aantrekkelijk worden voor de burgers en toeristen”. Volgens haar is door de keuze voor een gematigde wederopbouwstijl de herkenbaarheid van de oude stad teruggekomen. “Dat is zo goed gelukt dat men het bombardement bijna vergeten is.” Dat is geen Zeeuws conservatisme, meent zij. “Het is een visie, men hechtte aan continuïteit en het eigen karakter. Men dacht dat dat heilzaam was voor de inwoners. Je geeft mensen terug wat ze kwijt zijn geraakt. Dan voelen ze zich minder verloren. Harmonische stadsbeelden verzachtten het oorlogsleed.”

Lees het artikel van Harmen van Dijk in Trouw: Moet de wederopbouwarchitectuur tegen de vlakte? Niet doen, zegt deze architect.