Zo af en toe vragen mensen wel eens: waarom hangen er drankblikjes aan de terrasreling in de tuin van het archief? Het antwoord is simpel: om zonlicht mee op te vangen.
Zo op het eerste gezicht lijken het gewone blikjes. Maar als je héél goed kijkt, kun je zien dat er een piepklein gaatje in zit, meestal gericht op het zuiden.
Ingeblikte zonnesporen
Wat je niet ziet is dat er ín de blikjes een velletje lichtgevoelig fotopapier zit. De drankblikjes zijn daarmee getransformeerd tot pinhole camera’s. Hiermee leggen we halfjaarlijks de baan die de zon langs de hemel maakt vast.
Het kleine gaatje fungeert als lens. De zonnesporen worden via het gaatje opgevangen en geprojecteerd op het fotopapier in het zonneblikje. Op die manier maak je een sorargraph, een zonnebaanfoto. Na een half jaar wordt de solargraph uit het blikje gehaald. Je kunt dan precies zien hoe vaak het zonnig was in het afgelopen half jaar. Het origineel wordt gescand in negatief en met een fotobewerkingsprogramma omgezet in positief. Deze eenvoudige manier van fotograferen en ‘ontwikkelen’ levert soms spectaculaire plaatjes op!
Zeeuws Solargraphy Experiment
Het Zeeuws Archief doet al bijna tien jaar mee met het Zeeuws Solargraphy Experiment van de Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen. Dit jaar doen we voor het laatst mee. Op 22 juni 2020, na de langste dag waarop de zon het hoogst aan de hemel staat, zijn de pinhole camera’s die de zonnesporen van 18 december 2019 tot 22 juni 2020 hebben opgevangen, uit de archieftuin verwijderd. Voor de laatste keer zijn nieuwe pinholcamera’s opgehangen. De solargraphs die daaruit komen zullen half december feestelijk worden onthuld door Jan Koeman, de initiatiefnemer van het Zeeuws Solargraphy Experiment. Ze krijgen dan een plekje in de overzichtsexpositie van solargraphs, 10 jaar ingeblikt zonlicht in de tuin van het Zeeuws Archief.
Extra etage
De solargraphs die we laten zien in deze blogpost, zijn gemaakt met een belichtingstijd van ongeveer een half jaar: 18 december 2019 – 22 juni 2020.
Evenals vorig jaar leverde de pinhole camera die naar het noorden was gericht weer een mooie afbeelding op. Je ziet de achterzijde van het Van de Perrehuis en de aanbouw uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw, de Lussanetvleugel. Het fotopapier is kennelijk iets verschoven in dat halve jaar. Daardoor lijkt het net of er nog een etage bovenop het Van de Perrehuis is gebouwd.
Lange Jan
In de afgelopen tien jaar hingen we elk half jaar een zonneblikje op steeds dezelfde plek: aan de buitenzijde van de terrasreling bij de trap naar de stadstuin. De lens is gericht op de Lange jan, de abdijtoren, die hoog boven de stad uit torent. De solargraphs die gemaakt zijn vanaf dit punt tonen de glazen wand van het archiefcafé, de abdijgebouwen met de Lange Jan en een deel van de achterzijde van de huizen in de Bogardstraat.
De Lange Jan is ook te zien op de solargraph die genomen is vanaf een lager standpunt in de tuin, naast het bordes aan de achterzijde van het Van de Perrehuis.
Laatste pinhole camera
Jan Koeman van de Volkssterrenwacht hing de allerlaatste pinhole camera in de hoek van het Van de Perrehuis en de Lussanetvleugel. Daar hebben we nog nooit een zonneblikje gehangen, dus we zijn heel benieuwd welk resultaat dat zal opleveren!
Meer informatie
Blogartikelen over de deelname van het Zeeuws Archief over het Zeeuws Solargraphy Experiment.
Solargraphs op het Pinterest board van het Zeeuws Archief.
Zeeuwse solargraphs op de website van Jan Koeman.
Solargraphs: Jan Koeman Photography.
