Nederland viert 75 jaar leven in vrijheid onder andere met een grote viering in Terneuzen. Zaterdag 31 augustus 2019 wordt daar de Slag om de Schelde herdacht. Een grote militaire operatie, waarover ook in het Zeeuws Archief documenten en beelden te vinden zijn.
De Slag om de Schelde was een grote militaire operatie van de geallieerde strijdkrachten in het zuidwesten van Nederland en het noorden van België. Het is de grootste operatie op Nederlands grondgebied tijdens de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). De geallieerden wilden de Scheldemonding vrij maken van strijdkrachten van nazi-Duitsland zodat Antwerpen de belangrijke geallieerde aanvoerhaven zou worden voor de geallieerde legers.
De Slag om de Schelde:
- van 4 september t/m 8 november 1944
- onder leiding van de Canadeze strijdkrachten met ondersteuning van Poolse, Britse en Franse militairen
- bestaat uit 4 operaties:
- de verovering van het gebied ten noorden van Antwerpen
- het opruimen van de ‘Breskens pocket’, de Duitse verdedigingswerken om Breskens (Operatie Switchback)
- de aanval op Zuid-Beveland (Operatie Vitality)
- de inundatie en bevrijding van Walcheren (Operatie Infatuate)
In de archieven en collecties van het Zeeuws Archief zijn over deze periode van de oorlog uiteenlopende stukken te vinden. We geven hier een selectie:
Dagboek Janke Terwal
“Om half 10 brengt men een kind uit Oostkapelle, 2 zusjes ervan zijn gedood, een broer zwaargewond: Er werden bommen geworpen om ’t Kasteel Westhove, deeze kinderen zijn waarschijnlijk naar buiten geloopen en zoo getroffen. Het Kasteel is niet geraakt gelukkig, er zitten geen militairen meer in maar vol met evacués uit het watergebied van Oostkapelle en Serooskerke.”
Dit fragment van 29 oktober 1944 is afkomstig uit de dagboeken van Janke Terwal, directrice van het Gasthuis in Middelburg. In haar dagboeken doet zij uitgebreid verslag van het reilen en zeilen van het Gasthuis tijdens het begin en het einde van de Tweede Wereldoorlog in Zeeland. Lees meer over Janke Terwal of lees haar dagboeken.
Walcheren onder water
De invasie van Walcheren door de geallieerden begon op 1 november 1944. Daartoe werden vanaf begin oktober bombardementen uitgevoerd op de dijken die Walcheren beschermden tegen de zee.
Op 8 november was het eiland in handen van de geallieerden. De Duitse bezetter was verslagen, het eiland Walcheren vormde geen bedreiging meer – niet militair en niet strategisch. “Het kan nu ten onder gaan in zee”, concludeerde een verslaggever van de Australian Associated Press. Lees meer over de bombardementen of bekijk de online expositie die het Nationaal Comité 4 en 5 mei maakte in samenwerking met het Zeeuws Archief.
Foto’s Neeltje Flipse-Roelse
Neeltje Flipse-Roelse (1921-2008) woonde bijna haar leven lang in Westkapelle. Van haar ouders kreeg zij al op jonge leeftijd een fototoestel. Daarmee legde Neeltje het leven achter de Westkappelse zeedijk vast. Ze fotografeerde het leven van alledag, ook tijdens de Duitse bezetting (1940-1944), de daarop volgende inundatie en de lange jaren van wederopbouw. Lees meer over Neeltje Flipse-Roelse of bekijk haar foto’s uit de jaren 1944-1946 in de beeldbank.
