Wie werken er bij het Zeeuws Archief? Waar houden ze zich mee bezig, wat doen zij zoal? En wat is daarvoor nodig? We stellen onze medewerkers graag voor. Dit keer maken we kennis met Wilmar van Ommeren, data scientist.
“Ik snap wel dat mensen zich afvragen wat ik precies doe. Het is ook een vaag iets, want een data scientist kan bijna overal, op allerlei gebieden, worden ingezet. Wat een data scientist doet is uit een brei van data op de een of andere manier de juiste informatie halen, die andere mensen verder helpt of voor een efficiëntere manier van werken zorgt. Dat kan hier bij het archief heel goed, want je hebt hier ontzettend veel informatie.”
Wilmar studeerde in Utrecht sociale geografie en planologie. Het werken met kaarten en satellietbeelden vond hij het leukst en daarom volgde hij in Wageningen de master ‘geographical information science and remote sensing’.
“Het leukste vond ik programmeren met satellietbeelden. In m’n werk is dat een beetje ‘vervormd’ naar beeldanalyse. Uiteindelijk ben ik beland in de glastuinbouw waar ik door het analyseren van camerabeelden automatisch kon zien waar een plant qua voedingsstoffen en water behoefte aan heeft.”
Toen Wilmar een klein jaar geleden met zijn vriendin vanuit Utrecht terug naar de eilanden, naar Middelburg, verhuisde ging hij op zoek naar een baan wat dichter bij huis. Hij schreef een open sollicitatie naar het Zeeuws Archief. Blijkbaar op het juist moment, want hij werd aangenomen.
Wat doe je als data scientist?
“Omdat data science op zoveel manieren ingezet kan worden, moest eerst gekeken worden waarmee ik zou beginnen, en bij welk team.” Inmiddels werkt Wilmar bij twee teams. Als eerste ging hij aan de slag voor het team e-Depot. Daar werd hij ingezet bij een project samen met de Provincie Zeeland betreffende het archiveren van videotulen (met beeld opgenomen vergaderingen). “Op een of andere wijze moet deze nieuwe bron van informatie op een gestructureerde manier in ons e-Depot komen. Daarbij moet de structuur waarin die data zich bevindt omgevormd worden naar een structuur die duurzaam is, en dus gearchiveerd kan worden. En dat op een automatische manier.”
Het e-Depot houdt zich continue bezig met het structureren van data en ook een tweede project waar Wilmar aan werkt, sluit daarbij aan. De bij het Zeeuws Archief aangesloten overheden hebben hun digitale data in een bepaald formaat staan, maar dat voldoet vaak niet aan de hoge eisen die het Zeeuws Archief stelt om alles langdurig te bewaren. “Ik maak een programma waardoor dat zoveel mogelijk automatisch kan worden gedaan. Daardoor hoeven de collega’s van het e-Depot minder handmatig vele gegevens in Exel te bewerken. En het zorgt ervoor dat je een minder foutgevoelige en snellere manieren hebt om data te structureren. En dat is eigenlijk wat ik vooral doe; proberen een efficiëntieslag in te bouwen door het structureren van data.”
“Ik bied ondersteuning om processen efficiënt te maken. Ik vind het heel leuk dat ik dat bij zowel gescande archieven als digitale archieven zoals videotulen en pdf’s doe.”
— Wilmar van Ommeren
Inmiddels is Wilmar ook bezig bij het team Collectiebeheer en Digitalisering. “Dat vind ik ook heel leuk, want daar ben ik met oudere bronnen, met papieren archiefstukken bezig. Wat ik daar doe is hetzelfde principe: informatie uit data halen.” Wilmar is bezig om te onderzoeken of het lukt om namen te ‘anonimiseren’. “We hebben over een bepaald onderwerp documenten gedigitaliseerd, zodat iedereen het binnen afzienbare tijd online kan gaan inzien. Echter; er staan personen in genoemd van wie het, in verband met privacy, nog te vroeg is om dit online te publiceren. Je moet daarom namen anonimiseren, maar het gaat om maar liefst 15.000 scans. Om die allemaal handmatig door te nemen en namen weg te lakken, sommige namen wel, sommige namen niet, is onbegonnen werk. Dus ik ben aan het kijken of het lukt om een programma te schrijven om dat automatisch te doen. Daar komt AI bij kijken. Daarnaast heb ik bij dit project ook een adviserende rol, want er zijn ook externe bedrijven die ons hierbij kunnen helpen.
Wilmar vindt het prettig dat er bij het Zeeuws Archief vlot gewerkt wordt. Er is vertrouwen in zijn achtergrondkennis en daardoor worden keuzes weloverwogen maar snel gemaakt. Hij werkt soms samen met collega Dennis, die ook programmeert. Daarnaast heeft hij regelmatig overleg met data scientists bij onder andere de Provincie en andere archiefdiensten.
Wilmar ziet, samen met collega Leo die over ‘beeld’ gaat, ook kansen bij (historische) afbeeldingen. “Je zou metadata kunnen genereren zodat automatisch herkend wordt wat je op de afbeelding ziet, bijvoorbeeld ‘de Oostkerk in 1783’. Dat is een haalbaar idee, maar ik wil het liefst met maximaal drie projecten tegelijk bezig zijn. Met beeldherkenning is er in elk geval wel nog veel informatie toe te voegen en de tijd is er rijp voor. Er komt namelijk veel technologie beschikbaar! Ik denk niet dat het hier ooit klaar is want de technologieën gaan sneller dan je jezelf kan blijven door ontwikkelen. En dat is ook wel gaaf eigenlijk!”
Ontwikkelingen gaan snel
Wilmar merkt op dat het programmeren afgelopen jaren anders geworden is. “Ik zit in een stroomversnelling, alles wat ik nu maak gaat veel sneller dan wat ik jaren geleden deed. En waarschijnlijk is het over tien jaar weer anders. Die ontwikkeling van digitalisering klinkt misschien lastig, maar dat was het ook voor de generatie volwassenen die de opkomst van de computer meemaakten. Ik heb ook geen idee waar het allemaal eindigt.
Het is mooi dat met dit soort technieken een efficiëntieslag gemaakt kan worden. Herhaalbaar werk is vaak saai en als je daar een deel van weg kunt nemen, maak je een efficiëntieslag en kun je veel menselijke fouten wegnemen. Medewerkers kunnen zich dan weer focussen op andere werkzaamheden. Wat je in elk geval nu al wel ziet met AI en dat soort ontwikkelingen is, dat er toch altijd mensen nodig zijn om te controleren. Niet omdat het niet goed genoeg is, maar omdat je zeker van je zaak wilt zijn. En wilt kunnen zeggen’ dit archief hebben we anoniem gemaakt én we hebben er zelf nog naar gekeken’. Een beetje zoals het vier-ogen principe, wat nu ook al wordt toegepast in de archiefwereld.”
Favoriet archiefstuk
Wilmar moest even op zoek naar een favoriet archiefstuk. De motorreddingboot Maria Carolina Blankenheym die de bevroren haven van Veere uitvaart vindt hij een mooie plaat. Dat heeft te maken met waar hij zich in zijn vrije tijd voor inzet; als vrijwilliger bij de KNRM, de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij.