Wie werken er bij het Zeeuws Archief? Waar houden ze zich mee bezig, wat doen zij zoal? En wat is daarvoor nodig? We stellen onze medewerkers graag voor. Dit keer maken we kennis met Michiel van Wijngaarden, informatiebeheerder.
Michiel kwam in 2017 in dienst bij het Zeeuws Archief. Hij werd aangenomen om te helpen bij het inventariseren van de archieven van de voormalige Walcherse gemeenten (1790-1966). “In 1966 kwam er een gemeentelijke herindeling. Veel dorpen waren tot die tijd een zelfstandige gemeente, met een eigen burgemeester en wethouders en natuurlijk een eigen administratie.” Die papieren, foto’s, verslagen, bouwtekeningen en meer – de archieven van die gemeenten – zijn ondergebracht bij het Zeeuws Archief en een aantal daarvan heeft Michiel geïnventariseerd. “Dat houdt in dat ik het archief orden en beschrijf wat er allemaal in zo’n archief zit. Het is een systematische beschrijving van de structuur en de verbanden tussen de verschillende stukken. Eigenlijk is het een soort wegwijzer van het archief, zodat je weet wat je er ongeveer in kunt vinden.”
Archieven geven binding met Zeeland
Michiel leerde door dit werk Zeeland goed kennen. In z’n vrije tijd fietst hij graag en bezocht hij de Walcherse dorpen. Hij zag van alles wat hem bekend voorkwam, zoals straatnamen, wegen of gebouwen. ‘’Zo zag ik in Serooskerke bijvoorbeeld zwembad De Goudvijver. In het archief van de voormalige gemeente Serooskerke is daar veel over te vinden. Van de vondst van de gouden munten tot de speech bij de opening van het zwembad. En er was een prijsvraag; bedenk een naam voor het zwembad. Alle inzendingen, handgeschreven op een briefje, zitten in het archief”. Door de dorpen te bezoeken en veel te herkennen voelde Michiel zich snel verbonden met Zeeland.
En dat vindt Michiel heel plezierig. Want hij komt niet uit Zeeland, maar voelde er zich dankzij dit werk snel thuis. Michiel komt uit Overijssel. Na het atheneum volgde hij de opleiding Bouwkunde, met als studierichting architectuur. Omdat hij geen passende baan kon vinden ging hij geschiedenis studeren aan de Universiteit in Groningen. “Eigenlijk had ik dat al eerder willen doen. Want geschiedenis interesseert me, op school was het m’n favoriete vak. Maar omdat het perspectief op een baan niet zo gunstig was, liet ik dit idee varen.” Aanvankelijk was Michiel van plan om een jaar geschiedenis te studeren. Maar het beviel hem zo goed, dat hij de studie afrondde. In zijn master verdiepte hij zich in de Middeleeuwse geschiedenis en in het bijzonder over de Hanze, een samenwerkingsverband van handelaren en steden. “Daarvoor heb ik veel onderzoek gedaan. Het werken met de originele bronnen vond ik erg boeiend om te doen.”
"Door met de gemeentearchieven te werken leerde ik Zeeland snel kennen en kreeg ik er binding mee"
— Michiel van Wijngaarden
Zeeuwse ouders
Na zijn opleiding kon Michiel aan de slag bij het Gelders Archief, als projectmedewerker voor 2,5 jaar. Daarna werkte hij bij Achmea, maar ondertussen keek hij uit naar een baan in de archiefwereld. Dat was wat hij ambieerde. Toen hij een vacature zag bij het Zeeuws Archief hoefde hij niet lang na te denken, en solliciteerde. Hij werd uitgenodigd voor een gesprek en hij vond het contact meteen heel plezierig. Hij werd aangenomen. ‘Hoe ga je dat praktisch doen, wonen in Kampen en werken in Zeeland’ was een vraag die hem regelmatig gesteld werd. En wordt. Want Michiel woont nog altijd in Kampen, maar ook in Middelburg. En dat bevalt hem prima. “In Kampen heb ik veel contacten en een sociaal leven, ik voel me daar thuis.” Maar ook in Middelburg voelt hij zich thuis. Via een familielid kwam hij in contact bij de mensen bij wie hij van dinsdag tot vrijdag woont. “Aanvankelijk was het voor tijdelijk. Maar inmiddels zijn het ‘m’n Zeeuwse ouders!’
Gevarieerd werk
Na de voormalige Walcherse gemeenten is Michiel nu bezig met voormalige gemeentes in Zeeuws-Vlaanderen. “Heel leuk, ik leer weer een ander deel van Zeeland kennen. In dergelijke archieven kom je echt heel leuke dingen tegen!” Inmiddels is de gemeente Hoek van 1800 tot 1970 gedaan en is Michiel bezig met Koewacht. “Dat is een mooi archief, heel compleet!”
Naast de oude bronnen is Michiel met een moderne toepassing bezig: Transkribus, een programma waarmee handgeschreven teksten automatisch kunnen worden getranscribeerd en getagd. “Ik doe dat voor het MCC archief. De scans staan online, maar die zijn niet op woorden zoals personen, plaatsnamen of scheepsnamen, te doorzoeken. Als je transcripties hebt is dat wel mogelijk en dat vereenvoudigt het zoeken in archieven. Ik maak modellen waardoor Transkribus transcripties kan maken.”
Michiel werkt ook in de studiezaal van het Zeeuws Archief. Drie dagdelen kun je ‘m daar aantreffen en hij registreert de infomails. Iedere mail die binnenkomt krijgt een nummer en Michiel verdeelt de vragen over de collega’s. Soms handelt hij ze zelf af. En hij houdt in de gaten of de mails afgehandeld zijn. Michiel vindt dit leuk werk. “Er komen heel diverse vragen binnen. Wij helpen de vraagsteller zo goed mogelijk door aan te geven in welke archieven gezocht zou kunnen worden.”
Bronnen vol verhalen
“Het mooiste aspect van mijn werk vind ik het werken met oude bronnen. Oude documenten, ooit door iemand met de hand opgeschreven. Soms netjes geschreven, soms minder goed leesbaar. De ene keer zeer uitgebreid, een andere keer zeer beknopt. In elk geval: altijd weer anders.” Michiel komt ze in z’n werk volop tegen. En zeker ook bij zijn betrokkenheid bij de PaiZ, de werkgroep Paleografie in Zeeland. Dit zijn vrijwilligers die, veelal thuis, oude bronnen/handschriften transcriberen. Ik zorg ervoor dat zij rechten krijgen zodat het door hen uitgevoerde werk op onze website komt te staan.
Michiel is ook betrokken bij een project met brieven van Suriname aan de Staten van Zeeland, in de 17e eeuw. “Hele mooie documenten. En de brieven zitten vol verhalen. Dat vind ik zo boeiend in mijn werk; de verhalen die je in de archieven tegenkomt.”