Italiaans fruit via Vlissingen naar Engeland in 1947

Na de Tweede Wereldoorlog werd korte tijd een lijndienst vanuit Vlissingen naar Engeland onderhouden. Niet voor reizigers, maar voor Italiaans fruit.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Vlissingen zwaar gebombardeerd door de geallieerden. De havens kregen het zwaar te verduren. Dat was na de bevrijding duidelijk zichtbaar, zwaar beschadigde kaden en een voor de scheepvaart onbruikbare buitenhaven. Dat laatste omdat in de toegang wrakken lagen.

Eerste passagiersschip na de oorlog

De wederopbouw ging langzaam zoals menigeen verzuchtte. Toch kwam het scheepvaartverkeer weer op gang. Het eerste passagiersschip dat na de oorlog de haven van Vlissingen aandeed was het Noorse s.s. Nova dat op 2 juli 1946 zonder problemen met laag water binnenliep. De 31 passagiers stapten op autobussen richting Rotterdam en ’s middags begon het lossen van de vracht bestaande uit 600 kisten gevuld met levende kreeften. De kreeften werden direct met vrachtwagens naar Yerseke en België vervoerd.

Lijndienst op Engeland

Men koestert dan nog steeds de hoop dat de Stoomvaart Maatschappij Zeeland haar lijndienst op Engeland weer vanuit Vlissingen opstart. Dit is ijdele hoop, vanaf 1946 wordt Hoek van Holland de thuishaven voor de SMZ schepen. Was dan alles kommer en kwel. Neen moet het antwoord luiden. Er werden nieuwe initiatieven ontplooid.

Deze foto in de Beeldbank van het Gemeentearchief Vlissingen toont zo’n initiatief. De omschrijving en datering waren vaag, fruit uit Italië per trein aangevoerd en naar Engeland vervoerd tussen 1945 en 1955. Enig speurwerk leverde echter meer informatie op.

In het jaarverslag van het Havenbedrijf over 1947 sprak men van belangrijke vorderingen, maar het jaar zelf was zeer teleurstellend geweest. Door het lichten van de wrakken van een Hansaschip (K.M.S. bouwnummer 252) en het motorschip Prins Hendrik beschikte men nu over een doorvaarbare monding van 150 à 160 meter bij een diepte van 9 meter, ruim 100 meter breder dan het jaar daarvoor. De Nederlandse Spoorwegen had de rails langs de Buitenhaven inmiddels hersteld.

Tussen eind juni en begin september 1947 was vanuit Vlissingen een lijndienst geopend op Engeland, beurtelings onderhouden door de coasters Jacoba, Deni en Hilda die samen 48 reizen maakten geladen met fruit uit Italië en Nederland.

Fruit naar Engeland

Dinsdagmiddag 25 juni vertrok de Jacob als eerste van de drie coasters naar Ipswich. Zes dagen per week vaart vanuit Vlissingen een schip met dezelfde bestemming af, alleen op zaterdag werd niet in Vlissingen geladen. Dit kwam doordat in Engelse havens niet op de zondag werd gelost. Vanuit Ipswich werd het fruit verder vervoerd naar Londen.

De Jacoba had maar liefst 10 wagons oftewel 56 ton fruit aan boord, aangevoerd met de trein vanuit Italië via Zwitserland, Frankrijk en België. Het was de bedoeling dat elke dag 20 treinwagons geladen met tomaten, pruimen en perziken in Vlissingen aankwamen. In juli was de verhouding 2/3 Italiaans en 1/3 Westlands fruit. Opdrachtgevers waren de groenten-exporteurs Siegers en Van ’t Hof afkomstig uit Rotterdam. De naar Ipswich vervoerde hoeveelheid fruit werd steeds groter, zelfs tot boven de 100 ton! Twee kranen losten daar het in mandjes en kistjes verpakt fruit op vrachtwagens die met grote spoed naar voornamelijk Londen maar ook Birmingham en Manchester reden.

De scheepvaartlijn zou slechts enkele maanden actief blijven maar er werd al naar mogelijkheden omgezien of er ook in de wintermaanden behoefte aan was. Men schatte in dat aan het fruittransport eind oktober een einde kwam en hoopte tot eind februari het gat op te kunnen vullen met Nederlandse tuinbouwproducten. Het aantal wekelijkse afvaarten zou dan worden beperkt tot drie in plaats van zes.

Werkgelegenheid

In ieder geval was de lijndienst goed voor de lokale werkgelegenheid in Vlissingen. Zo’n 45 laad- en losarbeiders maakten 8-urige werkdagen wat ook goed was voor de haven in het algemeen en er kwam weer wat geld in het laatje.

De bemanningsleden van de coasters kwamen over het algemeen niet uit Zeeland. Op één na waren aan boord van de 320 ton grote Hilda alleen Groningers. Haar thuishaven was dan ook Delfzijl. Het schip had zelf ook een roemrijke voorgeschiedenis. Zo was zij betrokken bij de evacuatie van het Engelse expeditieleger vanuit Duinkerken in mei-juni 1940.

Op 12 september vertrok de Jacoba naar Ipswich. Vermoedelijk is dit de laatste reis met fruit naar Ipswich geweest. De Britse regering besloot namelijk met ingang van dezelfde dag de import van groenten en fruit te verbieden. Van het idee om tuinbouwproducten te vervoeren werd niet meer gerept. Het waarom is (nog) niet bekend.