Deel 3: Verhalen vertellen

Het archiefbeheer op Schouwen-Duiveland heeft in 2020 zijn 100-jarig bestaan gevierd. We blikken in drie afleveringen terug. Dit is deel 3: verhalen vertellen.

Het gemeentearchief bewaart niet alleen stukken van de voormalige plaatselijke overheden, maar ook archieven van kerken, verenigingen, bedrijven en personen. Al deze stukken bevatten, samen met ander materiaal, de verhalen van Schouwen-Duiveland.

Archivarissen willen die verhalen graag vertellen en hun werk onder de aandacht brengen. En dat deden ze in de periode 1920-2020 op allerlei manieren. Vooral vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw, nam de communicatie vanuit het gemeentearchief, mede door nieuwe communicatiemiddelen en voortschrijdende digitalisering, een grote vlucht.

Uit en thuis

De belangstelling voor geschiedenis groeide en dat was te merken in de aandacht van onderzoekers en media. Door het internet en de digitalisering kregen zij ‘vanuit de luie stoel’ toegang tot de bouwstenen voor verhalen, tot steeds meer archieven en beeldmateriaal. Digitaal snuffelen in de eilandelijke geschiedenis werd steeds  beter mogelijk.

Zij die nader onderzoek wilden doen en de bouwstenen voor verhalen in handen wilden hebben, kwamen naar de studiezaal. Ook die veranderde  door de tijd heen en werd met steeds betere faciliteiten uitgerust.

Publicaties

Alle archiefambtenaren en archivarissen schreven artikelen, boeken, ingezonden stukken, enzovoorts. (Zie daarvoor ook deel 1). Gemeentearchivaris Huib Uil kende en vertelde als geen ander de verhalen van Schouwen-Duiveland en haar inwoners.

In 2007 begon hij met een column in de WereldRegio. Sindsdien zijn honderden veelgelezen columns van zijn hand verschenen over de geschiedenis van Schouwen-Duiveland aan de hand van archiefstukken, over markante Schouwen-Duivelanders en over nog veel meer.

Lezingen

Uil en andere medewerkers gaven ook tientallen lezingen over allerlei onderwerpen, zoals: de Bataafs-Franse tijd, bestuurders op Schouwen-Duiveland, gekrompen en verdronken dorpen, Job Baster, kerken en kerkelijk leven, foute vrouwen, meekrap, bekende Zierikzeeënaars, persoonsnamen, straatnamen, rampen, enzovoorts…

Open Archievendagen

Tijdens de Maand van de Geschiedenis in oktober werden vanaf 2007 Open Archieven Dagen georganiseerd. Het publiek zag, las en hoorde dan verhalen rondom een bepaald thema.

In 2019 werden onder het motto ‘Brood op de Plank’ activiteiten georganiseerd rondom bakkers, bakken en eten. Een recept van de Zierikzeese bakker Jan Hegland (1752-1815) deden we met behulp van bakker Ten Hove en Zeelandia herleven: de Zierikzeese Mop! (Nog steeds te koop.)

Tentoonstellingen

Wanneer je zoveel mooi materiaal hebt, dan wil je dat ook laten zien. Regelmatig waren er door de jaren heen tentoonstellingen te zien (fysiek en online), waar verhalen zichtbaar werden. Een paar voorbeelden: het Streekarchivariaat organiseerde in 1984 een tentoonstelling “Bladeren in het Verleden” (5 jaar Streekarchivariaat Schouwen-Duiveland en Sint Philipsland).

Vanaf 2017 organiseerde het gemeentearchief samen met het Stadhuismuseum Zierikzee jaarlijks een tentoonstelling met een selectie van de aanwinsten. En in 2018 stond er op zolder van het Stadhuismuseum een mooie tentoonstelling ‘Bevroren Beeld. Van portret naar selfie’ met portretten uit onze beeldbank.

Bezoeken en cursussen

Niets zo leuk als verhalen vertellen en mensen enthousiast maken. De deur stond dan ook open voor groepsbezoeken. Vele groepen werden ontvangen en rondgeleid.

De medewerkers gaven met veel succes cursussen oud schrift en genealogie.

Toekomst

Als gemeentearchief Schouwen-Duiveland houden we op te bestaan, maar onze stem dooft niet. De verhalen van Schouwen-Duiveland blijven hoorbaar en zichtbaar vanuit het Zeeuws Archief!

Rondleiding Zierikzee

Ilja Mostert leidt je rond in het depot, laat je wat topstukken zien en gaat langs bij collega Eef in de studiezaal.