Aandacht van overzee voor archief scheepswerf De Schelde

Archivaris Ron van Maanen is gespecialiseerd in maritieme archieven. Zijn kennis bleef in het buitenland niet onopgemerkt. Op verzoek van de Britse website Global Maritime History schreef Ron een achtergrondartikel over de geschiedenis van, en de archieven over de Koninklijke Maatschappij De Schelde te Vlissingen.

Het artikel dat Ron schreef voor de Engelstalige liefhebbers van maritieme geschiedenis heet The Dutch shipyard Kon. Mij. De Schelde 1875-1970 and her archives. De tekst wordt voorafgegaan door een kennismaking met Ron. Van dat portret van de auteur volgt hieronder de Nederlandse vertaling.

Zee & archieven

Ron werd geboren in Den Haag, Nederland (1958) op een afstand van slechts 7 kilometer van de Noordzee. “Van kinds af aan werd ik aangetrokken door de zee en schepen, misschien omdat zowel mijn grootvaders als mijn ooms in feite zeelieden waren. Als tiener ging hij met zijn vader en soms ook alleen naar de vissershaven van Scheveningen, zwervend in de haven van Rotterdam en dromend van een leven als matroos op een sleepboot, zittend op de oever van de Nieuwe Waterweg, Hoek van Holland.”

Het liep allemaal anders. Bezuinigingen en een economische crisis verhinderden een carrière bij de Koninklijke Marine en hij werd uitgeloot voor een studie geschiedenis. Na zijn dienstplicht in het leger ging Ron aan de slag in de archieven. Binnen een jaar deed hij, terwijl hij actief in de historische archieven werkte, zijn eerste ontdekking over een Nederlands oorlogsschip waarvan het lot tot dan toe onbekend was.

Vlissingen

Hij stopte nooit met werken in archieven en behaalde alle beschikbare diploma’s en certificeringen. “Na gewerkt te hebben aan verschillende archieven van afdelingen waaronder de Marinestaf (archieven van de Koninklijke Marine) en archieven van verschillende steden zijn we in 2012 naar Vlissingen verhuisd. Vlissingen is een stad aan de oever van de Schelde, een zeer drukke doorgang naar de Nederlandse en Belgische havens.”

Schrijven vanuit maritieme archieven

Tegelijkertijd werd Ron verantwoordelijk voor het archief voor de Scheepswerf Kon. Mij. De Schelde (Koninklijke Schelde Scheepswerven). Het resulteerde in vele artikelen, tentoonstellingen en tot slot een boek met Tobias van Gent over de onderzeeërs gebouwd bij Vlissingen. In 2020 werden de grote archieven van de Scheldewerf overgedragen aan het Zeeuws Archief, Rons nieuwe werkgever. Sindsdien publiceerde Ron op de weblog van het Zeeuws Archief diverse verhalen over de maritieme geschiedenis van Vlissingen.

Ron werkt met zijn zoon, en scheepswerktuigkundige, aan zijn eigen weblog Warship Research over maritieme geschiedenis vanaf de 16e eeuw. “Mijn bijzondere aandacht gaat uit naar walvisjacht, sleepboten en 20e-eeuwse marines – inclusief nooit gerealiseerde ontwerpen.”

Vader en zoon zijn ook co-auteur van een boek Nordic Sails-History & development of working sail in North & Northwest-Europe, dat in 2021 zal verschijnen. Het boek geeft een globaal overzicht van de geschiedenis en ontwikkeling van werkend zeil (koopvaardij en visserij) in Noord- en Noordwest-Europa in de afgelopen eeuwen, inclusief de nieuwe interesse om windenergie weer voor schepen te gebruiken.