Open Dag Zeeuws Archief

Wat heeft Zeeland met het Verenigd Koninkrijk? In onze archieven vind je meer dan je denkt. En de Brexit maakt dit verleden actueler dan ooit.
De depots van onze archieven zitten vol met bijzondere brieven, kaarten en afbeeldingen waaruit een levendige relatie blijkt. Over de tocht naar Chatham met Michiel de Ruyter en de Zeeuwse zeelieden. Over de vier Engelse oorlogen of de invasie van de Engelsen op de Walcherse kust. En wat te denken van de verbindingen over water, zoals van de Stoomvaart Maatschappij Zeeland.
Engeland zonder continent? Wij tonen de archiefstukken en vertellen de bijbehorende verhalen.

• Rondleiding met gids door de ondergrondse depots
• Duur: 45 min. Vertrek receptiebalie om 10.30, 11.00, 11.30, 13.00, 13.30, 14.00, 14.30 en 15.00 uur
• Let op: Het aantal deelnemers is beperkt, haal 2 november een deelnemersbewijs bij de receptie.

Nieuwsgierig naar je voorouders?
Wil je weten of je wellicht een Engelse, Schotse, Welsh of andere achtergrond hebt? Kom dan naar de Genealogische Contactdag Zeeland. Raadpleeg bijvoorbeeld de grote hoeveelheid bestanden van het Genealogisch Centrum, of leg je zoekvraag voor aan de medewerkers van het Genealogische Centrum Zeeland of aan deskundigen van de Nederlandse Genealogische Vereniging (NGV) afdeling Zeeland. Ook zijn er genealogische organisaties en werkgroepen aanwezig en kan je contacten leggen met andere genealogen.

• In en rondom de studiezaal, 10.00-15.30 uur

De expeditie naar de Schelde was een onderdeel van de oorlogen die de Britten vanaf 1792 continu met Frankrijk voerden. In april 1809 had Oostenrijk Frankrijk de oorlog verklaard en schoot Groot-Brittannië hen met een expeditieleger te hulp. In het voorbijgaan zou men ook de havens van Antwerpen en Vlissingen veroveren, ‘het pistool was gericht op Engeland’. De Britse expeditie naar de Schelde was met 44.000 man en zeshonderd schepen de grootste amfibische operatie van die tijd. Maar wat heeft de expeditie opgebracht? Hoe kon het dat men zich nog lang zou afvragen hoe ‘Walcheren’ tot zo’n enorme mislukking kon uitgroeien? In een boeiende lezing zal Tobias van Gent hierop antwoord geven.

Tobias van Gent is universitair docent geschiedenis en politicologie aan de University College Roosevelt en Tweede Kamerlid.

• Auditorium, 11.00-12.00 uur

Vriend of vijand? Soldaat zonder wapen speelt zich af tijdens de Slag om de Schelde en legt de focus op misschien wel het enige humane aspect tijdens de verschrikkingen van een oorlog: de hulpverlening.
Met introductie door de makers van de Zeeuwse Documentaire Stichting.

• Auditorium, 12.30-13.30 uur

Rond 1800 wordt strijd gevoerd om de West-Indische koloniën zoals Suriname, Essequebo en Demerary. De ene keer is er sprake van Engels bezit. De andere keer hebben de Hollanders het voor het zeggen. Ook West-Afrikaanse slavenforten zijn onderdeel van de krachtmeting. In 1803 kapen de Engelsen het slavenschip de Diamond, waarop ook tien jaar archief van de Nederlandse slavenforten in West-Afrika verscheept werd.
Zo belandt een deel van de Zeeuwse slavernijgeschiedenis in The National Archives in Londen, met gegevens over wie er op de plantages woonden en werkten.

Erik van der Doe is als archivaris verbonden aan het nationaal conserveringsprogramma Metamorfoze op de Koninklijke Bibliotheek. Hij brengt die spannende episode weer helemaal tot leven.

• Auditorium, 14.00-15.00 uur

Wie kust Doornroosje wakker? De taak van de historicus.

Het is slechts oud papier dat wordt bewaard in archieven. Of niet?

Alleen de speciale blik van de historicus brengt dat tot leven. Hij ziet meer in het briefje vol taalfouten van een eenvoudige weduwe die tien gulden te leen vraagt aan de grote schrijver Jacob van Lennep om te kunnen hertrouwen. Het vertelde Marita Mathijsen meer over het leven in de negentiende eeuw dan menige andere bron.

Marita Mathijsen (1944) vertelt over de rol van archieven en archiefonderzoek in haar werk. In 2018 verscheen haar alom geprezen biografie van Jacob van Lennep, ‘Een bezielde schavuit’.

Marita Mathijsen is emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, waar zij haar bewondering voor de 19de eeuwse cultuur en haar liefde voor het lezen altijd heeft uitgedragen. Ze heeft de literatuur van de 19de eeuw uit de mottenballen gehaald, opgepoetst en voor een groot publiek aantrekkelijk gemaakt. Voor haar werk kreeg ze de Prins Bernhard Cultuurfondsprijs toegekend en ze ontving de Multatuli-prijs voor haar boek ‘De Geest van de Dichter’.

• Vriendenlezing, ontmoeten en signeren
• Toegang 5 euro, gratis voor Vrienden van het Zeeuws Archief
• Let op: nieuwe locatie Koorkerk, onder de Lange Jan, Koorkerkhof 2
• 16.00-17.00 uur
• Kaarten zijn alleen verkrijgbaar bij de balie van het Zeeuws Archief, vanaf 1 oktober.

Vrienden geven het Zeeuwse verleden toekomst.
En proosten op de vriendschap is altijd een goed idee. Dus iedereen die tijdens deze Open Dag, op zaterdag 2 november, vriend wordt van het Zeeuws Archief ontvangt een fles Zeeuws Archiefbier.

Je wordt al Vriend voor € 25,- euro per jaar. Je ontvangt: korting op cursussen van het Zeeuws Archief, twee gratis entreebewijzen voor de jaarlijkse Vriendenlezing (waarde €10,-) en uitnodigingen voor lezingen en presentaties.

Meld je aan bij de Vriendentafel, of via vrienden@zeeuwsarchief.nl.

• Archiefcafé, 10.00-16.00 uur

Schotse baldadigheden in 15e-eeuws Veere, een mysterieus scheepswrakje en Engelse brandbommen op Vlissingen in 1809, de verzonken resten van John Perry’s droogdok uit 1705. De Walcherse archeologen speuren naar spannende sporen van over het water.

• Vitrine archiefwinkel en punt archiefcafé, 11.00-15.30 uur

Etty Hillesum werd op 15 januari 1914 in Middelburg geboren en omstreeks 30 november 1943 in het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau vermoord. Het Etty Hillesum Onderzoekscentrum coördineert en stimuleert het wereldwijde onderzoek naar de oorlogsdagboeken en -brieven van Etty Hillesum.

• EHOC in het Zeeuws Archief, 13.30-16.00 uur

Familiegeschiedenis, huizenonderzoek, onderzoek naar bedrijven of bedrijfstakken, het bestuur van Zeeland, verenigingen of instellingen, of andere onderwerpen: heb je een vraag, weet je niet hoe je je onderzoek kunt beginnen of hoe je verder moet? Aarzel niet en vraag ’t de experts van het Zeeuws Archief.

• Studiezaal, 9.00-16.00 uur

Verkoop van dubbel- en of afgeschreven exemplaren van boeken en ansichtkaarten.

• Archiefcafé, 10.00-15.30 uur

Op reis met Willem V. Een vorstelijke reis door achttiende-eeuws Zeeland.

• Tentoonstellingskelders, 9.00 – 15.30 uur